Op de tiende verjaardag van de moord op omstreeks 8.000 Bosnische moslims uit Srebrenica, vraagt Amnesty International aan Minister Verdonk om ruimhartig zijn ten opzichte van de ruim 200 asielzoekers uit Srebrenica die in Nederland verblijven.
Daarnaast vraagt de mensenrechtenorganisatie om berechting van de daders, veilige teugkeer van de slachtoffers en het open houden van het Joegoslavië Tribunaal na 2010.
Straffeloosheid en ´verdwijningen'
De oorlog in voormalig Joegoslavië (1992-1996) was het toneel van de ernstigste mensenrechtenschendingen in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Een van de meest ingrijpende gebeurtenissen was de val van de enclave Srebrenica, en de executie van tenminste 8.000 mannen en jongens in de dagen daarna. Het Joegoslavië Tribunaal kwalificeerde deze mensenrechtenschendingen als genocide.
Tien jaar na dit drama worden de gruweldaden van toen nog steeds niet door iedereen onderkend. Pas vorig jaar erkende de regering van het Servische gedeelte van Bosnië, de Republiek Srpska, de betrokkenheid van politie en leger bij de gebeurtenissen in Srebrenica. Eind maart 2005 overhandigde de autoriteiten van Republiek Srpska eindelijk een lijst aan de hoogste aanklager in Bosnië met daarop de namen van 892 verdachten van betrokkenheid bij de schendingen in Srebrenica, die nog steeds in dienst zijn van de Republiek Srpska.
Veel van de ´verdwijningen' zijn 10 jaar na dato niet opgehelderd en de Bosnisch Servische autoriteiten spannen zich onvoldoende in om dat wel te doen. De familieleden van slachtoffers worden ondanks duidelijke afspraken, slecht geïnformeerd over de voortgang in hun zaken, en afspraken over financiële genoegdoening worden niet nageleefd.
Hoewel sommige daders vervolgd zijn door het Joegoslavië Tribunaal en hoewel een aantal aangeklaagden zich vrijwillig overgegeven hebben, lopen 10 aangeklaagde verdachten nog steeds vrij rond. Onder hen de voormalige Bosnisch Servische leider Karadzic en de generaals Mladic en Tolimir.
´Tot nu toe is nog niemand die door het Joegoslavië Tribunaal is aangeklaagd door de autoriteiten van de Republiek Srpska gearresteerd. Sommige verdachten worden zelfs door hen beschermd. Het gebrek aan samenwerking met het Tribunaal door de Bosnische Servische autoriteiten blijft een groot obstakel op weg naar rechtvaardigheid, aldus Amnesty International.
Asielzoekers uit Srebrenica
Recent vroeg Amnesty International aan Minister Verdonk om de ´late' asielaanvragen van asielzoekers uit Srebrenica ruimhartig te beoordelen.Deze asielzoekers kwamen naar Nederland nadat de minister gedurende beperkte tijd (van februari 2000 tot eind 2001) voor overlevenden uit Srebrenica een ´ruimhartig beleid' voerde.Feitelijk verschilt de situatie van de ´laatkomers' echter niet van eerdere asielverzoeken.
Hoewel minister Verdonk erkent dat asielzoekers die de val van de enclave hebben meegemaakt getraumatiseerd zijn, heeft zij in een eerste beoordeling van ´late' asielverzoeken maar zeer beperkt gebruik gemaakt van haar bevoegdheid ruimhartig te oordelen. Slechts 17 van de ruim 200 asielzoekers ontvingen een verblijfsvergunning. Anderen zullen de ´gewone' asielprocedure moeten afwachten. Amnesty International vraagt aan de Nederlandse regering met klem om ruimhartig te beslissen over asielzoekers uit Srebrenica.
Amnesty roept de Bosnische en Servische autoriteiten en de internationale gemeenschap op om Ratco Mladic, Radovan Karadzic en anderen verdachten die zijn aangeklaagd door het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag, te arresteren en uit te leveren.
De VN Veiligheidsraad en de VN lidstaten worden opgeroepen het mandaat van het Joegoslavië Tribunaal te verlengen na 2010 er voor te zorgen dat het Tribunaal over voldoende middelen kan beschikken.
bron:AI