Arme mensen hebben het meest te lijden gehad van de tsunami en dienen verder ondersteund te worden in de huidige fase van wederopbouw. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Oxfam/Novib dat vandaag (zaterdag) werd gepubliceerd.
Het rapport, Targeting Poor People, dat verschijnt aan de vooravond van een half jaar noodhulp en wederopbouw na de tsunami van 26 december 2004, laat zien dat de impact van de vloedgolf het grootste was onder arme mensen. Dat komt door drie omstandigheden:
1. Arme gemeenschappen waren kwetsbaarder: hun simpele behuizingen werden weggespoeld terwijl de stenen huizen van rijkere mensen vaker de watermassa konden doorstaan. Arme dorpen in afgelegen gebieden moesten langer op noodhulp wachten en er waren meestal geen medici in de directe omgeving aanwezig.
2. Door geografische toevalligheden werden in de drie landen waar de tsunami het ergste huishield juist arme mensen getroffen
3. Hoewel het reconstructiewerk in veel gevallen arme mensen werkelijk helpt, was er in sommige gevallen sprake van een tendens om met name grondeigenaren, zakenlieden en slachtoffers met een duidelijk profiel te helpen, in plaats van prioriteit te geven aan arme gemeenschappen.
Novib-directeur Jan Bouke Wijbrandi: De tsunami heeft arme mensen het hardst getroffen en heeft hun de grootste problemen gebracht. Gelukkig hebben de genereuze donaties van het publiek ons in staat gesteld om deze problemen goed aan te pakken. Deze mogelijkheid grijpen we aan om mensen te helpen zichzelf aan de armoede te ontworstelen en ervoor te zorgen dat ze in de toekomst beter tegen natuurrampen zijn opgewassen als die zich zouden voordoen.
Oxfam/Novib en haar partnerorganisaties helpen meer dan een miljoen mensen die door de tsunami zijn getroffen in India, Sri Lanka en Indonesië. Op kleinere schaal is er ook hulp voor slachtoffers in Thailand (met name gevluchte Birmezen) en in Somalië (met name vissers). De algemene noodhulp die direct werd gegeven, is een groot succes gebleken. Er braken geen epidemieën uit en mensen kregen primaire goederen als onderdak en water. Oxfam/Novib gaat zich nu meer richten op mensen in achterstandsituaties en vrouwen opdat niemand van hulp verstoken blijft.
In India bijvoorbeeld helpt Oxfam/Novib bij het herstel van zoutpannen die duizenden mensen werkgelegenheid bieden. Deze zoutzieders zijn bijzonder arm en achtergesteld, maar omdat hun huizen niet waren vernield kregen zij geen prioriteit in het officiële hulpprogramma. In Sri Lanka heeft de hulp van de regering zich veelal gericht op zakenmensen, in India werd prioriteit gegeven aan vissers boven arbeiders en kleine boeren.
Nieuwe huisvesting voor arme mensen kent ook heel wat problemen. Al voor de tsunami waren de meeste mensen in achterstandsituaties geen landeigenaren. Maar ook zij die wel een stukje grond hadden kunnen dat nu moeilijk meer aantonen omdat ze hun documenten kwijt zijn of omdat het bezit officieel bij de mannen berustte, terwijl nu vrouwen vaak aan het hoofd van het gezin staan. Zonder geldende eigendomstitel dreigen deze gezinnen hun land kwijt te raken waardoor ze nog verder gemarginaliseerd worden. In Indonesië is een half miljoen mensen door de tsunami verdreven, van wie tot nu toe alleen de rijkere zich weer wisten te vestigen terwijl vele duizenden armen nog steeds in noodkampen verblijven.
Vreselijk arme mensen zijn door de tsunami nog armer geworden. De hulp moet nu meer gericht worden op armen mensen, gemarginaliseerde groepen en vrouwen zodat zij niet uitgesloten worden van wederopbouw en reconstructie, aldus Novib-directeur Wijbrandi.
Oxfam/Novib pleit ervoor dat regeringen en internationale hulporganisaties actief gaan werken aan het oplossen van de specifieke problemen van de armste slachtoffers van de tsunami. Dat is ook van vitaal belang als deze landen de internationaal afgesproken Millenniumdoelen willen halen om de mondiale armoede per 2015 te halveren.
Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van twaalf onafhankelijke ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.
bron:Novib