Schadelijke, opzettelijke vormen van
marktmisbruik zijn in Nederland relatief zeldzaam. Dit constateert
de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in een rapport waarin
wordt teruggeblikt op ruim een jaar toezicht op de Wet
marktmisbruik. Sinds de invoering van deze wet op 1 oktober 2005 is
er wel sprake van ongeveer een verdubbeling van het aantal
boetedossiers en aangiftes op het gebied van marktmisbruik. De
nieuwe vorm van 'real time' monitoren door de AFM draagt bij aan
het groter aantal signalen en onderzoeken. De toename van het
aantal signalen en onderzoeken hangt ook samen met de uitbreiding
van onderzoeksbevoegdheden in de Wet marktmisbruik en het
toegenomen bewustzijn van marktparticipanten.
In de periode van 1 oktober 2005 tot 31
december 2006 zijn 104 signalen in onderzoek genomen. Dit
resulteerde in vier boetedossiers en 14 aangiftes bij het Openbaar
Ministerie. Circa 85% van de overtredingen betrof het verbod op de
handel met voorwetenschap en ongeveer 15% het verbod op
marktmanipulatie.
Nieuw bij de inwerkingtreding van de Wet
marktmisbruik was de meldingsplicht voor
beleggingsondernemingen. Een redelijk
vermoeden van marktmisbruik moeten zij onverwijld melden aan de
AFM. In de eerste 15 maanden heeft dit 45 meldingen opgeleverd. In
drie gevallen leidde dit tot een aangifte of boetedossier. De
meldplicht blijkt een waardevolle aanvulling op het
toezichtinstrumentarium. Wel is de snelheid en compleetheid van de
meldingen voor verbetering vatbaar. De AFM zet ook in op het
vergroten van het bewustzijn bij vooral kleine en middelgrote
beleggingsondernemingen die nog relatief weinig meldingen doen.
Het toezicht op de publicatie van
koersgevoelige informatie (kgi) en de melding van kapitaalbelangen
en zeggenschap is vooral preventief van aard. Vooral bij de start
van het toezicht op kgi is er een intensieve dialoog geweest met
marktpartijen. In de praktijk van dit toezicht blijkt preventief
contact bij te dragen aan het invullen van de norm en dus
uitblijven van sanctiemaatregelen. Slechts sporadisch is er
aanleiding geweest voor zachte maatregelen, zoals het voeren van
een normoverdragend gesprek. Direct na het in werking treden van de
Wet marktmisbruik was er een lichte stijging in het aantal
kgi-persberichten te zien.
In het verlengde van het toezicht op
marktmisbruik is de AFM in het afgelopen jaar nauw betrokken
geweest bij de ontwikkelingen rondom 'aandeelhoudersactivisme'.
Om de mogelijke risico's van deze voor Nederland relatief nieuwe
marktontwikkeling te kunnen beoordelen en te toetsen op relevantie
voor het toezicht van de AFM, zijn gesprekken gevoerd met
marktpartijen en is een analyse gemaakt.
De AFM heeft geen waardeoordeel over
aandeelhoudersactivisme, maar ziet vanuit haar doelstellingen en
wettelijke taken enkele specifieke risico's. Het gaat hier vooral
om marktrisico's die samenhangen met transparantie,
informatieverstrekking en eerlijke beurshandel. Vanuit de Wet
melding zeggenschap, de regels omtrent openbare biedingen en de Wet
marktmisbruik toetst de AFM praktijksituaties op het nakomen van
wettelijke verplichtingen en het niet overtreden van wettelijke
verboden.
bron:AFM