De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2005 voor het eerst sinds 2003 gekrompen. Het bruto binnenlands product (BBP) was 0,5 procent lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dit blijkt uit de tweede raming van de kwartaalrekeningen van het CBS. Het resultaat is 0,2 procentpunt lager dan bij de eerste raming in mei. Het eerste kwartaal van 2005 telde een werkdag minder dan het eerste kwartaal van 2004. Dat is mogelijk van invloed geweest op het groeicijfer.
De lichte daling van het BBP is te wijten aan de teruggelopen binnenlandse bestedingen en de lagere groei van de export. Huishoudens hebben minder gekocht en ook de investeringen zijn lager. De groei van de export was in het eerste kwartaal bijna de helft minder dan gemiddeld in 2004. De Nationale rekeningen zijn gereviseerd. Nieuwe definities en bronnen zijn ingezet. Verder zijn zoals elk jaar de cijfers over voorgaande jaren aangepast op basis van meer en betere informatie. De economische groei komt daardoor voor 2002 lager en voor 2003 en 2004 hoger uit dan eerder gepubliceerd.
Licht neerwaartse bijstelling economische groei
De krimp van het BBP in het eerste kwartaal van 2005 is 0,2 procentpunt groter dan bij de eerste raming op 12 mei. Toen kwam het CBS uit op een daling van 0,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Zowel de consumptie van huishoudens als die van de overheid valt lager uit dan eerder geraamd. Ook is er minder voorraadvorming. Daarentegen is de exportgroei iets hoger dan eerder gemeld. Aan productiekant valt vooral de productie van de nietcommerciële dienstverlening (overheid en zorg) lager uit.
Kwartaal-op-kwartaalgroei fors negatief
Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,8 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2004. Bij de eerste raming in mei was de daling 0,1 procent. Voor het eerst sinds zes kwartalen is de kwartaal-op-kwartaalgroei weer negatief. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal van 2004.
Groei uitvoer bijna gehalveerd
Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste kwartaal 5,0 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. In 2004 groeide de export nog gemiddeld met 8,5 procent. De groei van de export in het eerste kwartaal is vrijwel geheel toe te schrijven
aan de wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten nam slechts bescheiden toe. De invoer groeide met 4,5 procent. Ook hier hing de groei voor het overgrote deel samen met de toegenomen wederuitvoer.
Huishoudens geven minder uit
In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens, voor prijsveranderingen gecorrigeerd, 1,6 procent minder besteed dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Vorig jaar was er nog sprake van een stabilisatie van de consumptie van huishoudens, na de krimp met 0,7 procent in 2003. Vooral aan duurzame consumptiegoederen als personenauto's, meubelen en huishoudelijke apparaten gaven de Nederlandse consumenten in het eerste kwartaal minder
uit. Daarnaast hebben ze ook aan voedings- en genotmiddelen iets minder besteed. Op vakantie in het buitenland gaven Nederlandse huishoudens ook fors minder uit.
Investeringen lager door minder bouwactiviteit
In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa 1,6 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral voor rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en infrastructuur. Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal gewerkte uren. In zakenauto's en vooral computers is wel fors meer geïnvesteerd.
Productiedalingen bij goederenproducenten en overheid
Vanuit de productie benaderd is de lichte krimp van de economie de resultante van een bescheiden productiegroei bij de commerciële diensten, een stevige productiedaling bij de goederen en een lichte daling van de nietcommerciële diensten. In de industrie was vooral de productie van de chemie en de elektrotechnische industrie fors lager. Ook de bouw en de delfstoffenwinning produceerden aanzienlijk minder. De commerciële dienstensector liet een lichte stijging zien.Daar profiteerden groothandel en transport van de distributiefunctie van ons land. De uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van ondernemers om mensen in vaste dienst aan te nemen. De rem op de overheidsbestedingen leidde tot een lagere productie bij de niet-commerciële dienstverlening.
Economische groei in 2002 lager, in 2003 en 2004 hoger
De Nationale rekeningen zijn over de jaren 2001 tot en met 2004 gereviseerd. Het CBS heeft conceptuele veranderingen doorgevoerd, nieuwe meetmethoden ingevoerd en verbeterde bronstatistieken toegepast. Daarnaast is de jaarlijkse aanpassing van de jaarcijfers doorgevoerd. Er zijn dus twee bronnen van verschillen tussen de jaarcijfers voor en na revisie. De economische groei is voor 2002, 2003 en 2004 uitgekomen op respectievelijk
0,1, -0,1 en 1,7 procent. De cijfers voor revisie waren achtereenvolgens 0,6, -0,9 en 1,4 procent.
Bron: CBS