Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat is van plan om voor een
aanloopperiode van drie àƒÆ’ vijf jaar ProRail opdracht te geven voor de
exploitatie van de Betuweroute. ProRail en Havenbedrijf Rotterdam
hebben aangegeven graag te willen samenwerken bij de uitvoering van
deze opdracht. Ze hebben hierbij de mogelijkheid om ook andere
marktpartijen te betrekken. De minister heeft het voornemen na deze
aanloopperiode de exploitatie aan te besteden. Op korte termijn worden
gesprekken gevoerd met TowRail en eventuele andere geïnteresseerde
marktpartijen om ook hun voorstellen te betrekken bij de vormgeving van
een toekomstige aanbesteding.
De minister heeft in 2004 Havenbedrijf Rotterdam en ProRail gevraagd
een business case uit te werken voor een kostendekkende exploitatie van
de Betuweroute. De afgelopen maanden heeft het ministerie deze business
case inhoudelijk beoordeeld, onder andere aan de hand van een
referentiecasus van het ministerie. Daarnaast heeft een onafhankelijke
adviesgroep onder leiding van de heer H. Benjamins (voorzitter Raad van
Bestuur van de Frans Maas Groep) de minister geadviseerd over de
business case.
Met de business case is een vernieuwend concept voor de exploitatie van
de Betuweroute neergelegd. Voorbeelden hiervan zijn ketenregie, een
internetportaal en een organisatie die de bedrijfsprocessen integreert.
De business case is echter geen goede basis voor een langdurige
beheerconcessie, aangezien de exploitatie van de Betuweroute in de
eerste jaren na openstelling omgeven wordt door een aantal serieuze
onzekerheden. Deze onzekerheden zijn waar mogelijk in financiële zin
uitgewerkt in zowel de referentiecasus als in de business case. Er zijn
technische onzekerheden zoals het risico op kinderziektes bij het
gebruik van nieuwe technologie en een tijdige aanpassing van materiaal
van vervoerders hieraan. De bereidheid van de markt om substantieel
hogere gebruiksvergoedingen te betalen, terwijl het logistiek product
Betuweroute zich nog moet bewijzen, is een andere onzekerheid.
Indien de Staat deze onzekerheden overdraagt aan een exploitant, dan
moet daar op dit moment een forse prijs voor worden betaald door de
overheid. Havenbedrijf Rotterdam en ProRail zijn in hun voorstel
slechts in beperkte mate bereid risico's te dragen. De business case,
de referentiecasus en de visie van de externe adviesgroep leiden tot de
conclusie dat het nu niet opportuun is om langjarige afspraken te maken
voor een kostendekkende exploitatie met risico-overdracht. Dit betekent
dat de ingediende business case niet kan leiden tot een langjarige
beheerconcessie voor de exploitatie van de Betuweroute.
De komende jaren legt de minister de nadruk op het wegnemen van
onzekerheden. Hiermee moet de Betuweroute in een zodanige
uitgangspositie worden gebracht dat op een later tijdstip onder
gunstigere condities wel over kan worden gegaan tot langjarige
afspraken. Te verwachten valt dat na een aanloopperiode van drie àƒÆ’ vijf
jaar de onzekerheden grotendeels zijn weggenomen. Voor de
aanloopperiode worden afspraken gemaakt om vernieuwende en positieve
punten uit de business case te realiseren, inclusief het inrichten van
de commerciële functies.
Bron: Ministerie van Verkeer en Waterstaat