De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) wordt uitgebreid.
Ook komen er meer middelen om vaker gebruik te kunnen maken van
persoon- en/of objectbeveiliging. Verder kan in de toekomst van iemand
met een dubbele nationaliteit de Nederlandse nationaliteit worden
afgenomen. Als blijkt dat een moskee in strijd handelt met de openbare
orde zal het openbaar ministerie bij de rechtbank vorderen dat deze
wordt verboden verklaard en ontbonden.

Ook investeert het kabinet in
het wegnemen van de voedingsbodem voor radicalisering door
professionals in te zetten om signalen tijdig te onderkennen en daarop
maatregelen te nemen. Dit zijn de hoofdpunten uit een vandaag
verschenen brief aan de Tweede Kamer van de ministers Donner (Justitie)
en Remkes (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede namens
minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie), na aanleiding van
de moord op Van Gogh.

De aanslag met terroristisch karakter op Theo van Gogh heeft Nederland
enorm geraakt, niet alleen vanwege de wijze waarop zij werd gepleegd en
het vermoedelijke motief van de daad, maar vooral ook vanwege de
onomkeerbare conclusie dat sommigen in onze samenleving vergaand
geradicaliseerd zijn en de implicaties van deze conclusie voor de
leefbaarheid van de samenleving en de onderlinge verhouding van
bevolkingsgroepen daarin. Nederland kan en mag zich niet neerleggen bij
het gegeven dat kleine minderheden met moord en geweld hun opvattingen
doorzetten en een klimaat scheppen waarin anderen hun eigen overtuiging
en mening niet meer zouden durven uiten. Wie met geweld zijn geloof en
mening aan anderen wil opleggen of respect daarvoor wil afdwingen,
verdient geen ruimte.

Sinds 11 maart 2003 zijn in het kader van terrorismebestrijding al
verschillende beleidsvoornemens en wetswijzigingen in gang gezet. De
gebeurtenissen van de afgelopen dagen geven aanleiding om op dat punt
nog een aantal aanvullende stappen te nemen. Het Kabinet kondigt daarom
aanvullende maatregelen aan om radicalisering, alsmede de vergiftiging
van de onderlinge verhoudingen door die radicalisering, tegen te gaan.


AIVD

Er komt een verbreding van de observatie van personen die op enigerlei
wijze zijn te relateren aan het terrorisme, radicaliseringsprocessen of
ondersteuning daarvan. Tevens wordt er intensiever gezocht naar nog
onbekende geradicaliseerde of extremistische personen die niet te
relateren zijn aan bij Justitie en veiligheidsdiensten bekende
netwerken en/of personen. Tevens zal de AIVD intensiever geanalyseerde
inlichtingen
en risico-indicatoren leveren op basis waarvan andere
overheidsorganisaties en het lokaal bestuur gericht vanuit hun taken en
verantwoordelijkheden een rol kunnen spelen bij de bestrijding van
terrorisme en radicalisering. Tevens wordt de nationale recherche
uitgebreid met een eenheid terrorisme.


Bewaken en beveiligen

Sedert de invoering van het nieuwe stelsel van bewaken en beveiligen is
er sprake van een toenemende stroom bewakings- en
beveiligingsopdrachten naar aanleiding van potentiële en concrete
dreigingen jegens personen, objecten en diensten. Publieke personen die
openlijk hun mening verkondigen worden steeds vaker en ernstiger
bedreigd. Dat betekent dat een groeiend beroep zal worden gedaan op de
beschikbare capaciteit voor de verschillende vormen van objectbewaking
en persoonsbeveiliging. Om die reden wordt de capaciteit in het
centrale en decentrale domein uitgebreid. Dit wordt mogelijk door het
beschikbaar stellen van extra middelen. Het systeem bewaking en
beveiliging biedt thans de mogelijkheid om in concrete gevallen
personen toe te voegen aan het Rijksdomein als de
beveiligingsproblematiek het decentrale domein  overstijgt.


Voedingsbodem radicalisering

Isoleren, tegengaan en beperken zijn de drie invalshoeken van waaruit
het gewelddadig islamitisch radicalisme bestreden zal moeten worden.


Isoleren

Radicale en terroristische acties kunnen alleen blijven voortbestaan
bij de gratie van een omgeving die deze acties actief of passief
goedkeurt en ondersteunt. Afwijzing van gewelddadig radicalisme door de
directe sociale omgeving verzwakt het draagvlak voor het gebruik van
door het islamisme geïnspireerd geweld. Die afwijzing is evenwel alleen
dan te mobiliseren wanneer er een daadwerkelijke binding tot stand komt
tussen
de overgrote meerderheid van moslims die geweld afwijzen en de samenleving als geheel.
Daartoe komt er in de eerste plaats een programma van acties dat tot
doel heeft een tegenwicht te bieden aan radicale stromingen binnen de
islam. Dit actieprogramma is er op gericht de bewustwording van de
gevaren van radicalisering te bevorderen. Door middel van een veelheid
van interventies wil dit programma professionals in het onderwijs, de
politie, de (jeugd)hulpverlening, toerusten om alerter te kunnen
reageren op en tegenwicht te kunnen bieden tegen (beginnende) vormen
van radicalisering. Als onderdeel van het programma zal ook informatie
worden gegenereerd tegen het radicaal-politieke islamitisch
gedachtegoed. Opvattingen van liberaal-islamitische denkers en
publicisten zullen
daarbij onder de aandacht worden gebracht.
Een ander onderdeel van het programma bestaat uit het opzetten van een
netwerk van personen die kunnen optreden wanneer er signalen zijn van
opkomende radicalisering bij personen of groepen.


Tegengaan en verstoren

Bij de verspreiding van een gewelddadige radicaal islamitische
ideologie hebben voorgangers, leraren, ideologen, imams vaak een
belangrijke rol als begeleider en katalysator. Als blijkt dat
activiteiten in strijd zijn met de wet of dat systematisch sprake is
van strijdigheid met de openbare orde, zal daartegen zo veel mogelijk
strafrechtelijk worden opgetreden.
Tegen personen waarop de vreemdelingenwet van toepassing is zullen in
voorkomende gevallen de mogelijkheden van verblijfsbeëindiging en
uitzettingen ten volle worden benut. Personen tegen wie een gegronde
verdenking bestaat dat zij zich vanuit het buitenland in Nederland
willen vestigen met het doel de radicaal islamitische ideologie te
verspreiden zal de toegang worden ontzegd.
Verder zal het kabinet met spoed een wetsvoorstel in procedure brengen
dat het mogelijk maakt dat om hen die beschikken over een dubbele
nationaliteit de Nederlandse nationaliteit te ontnemen, wanneer zij
essentiële belangen van de staat schaden.

Als blijkt dat werkzaamheden van een rechtspersoon, ook als die een
moskee vormt, in strijd zijn met de openbare orde zal het openbaar
ministerie bij de rechtbank vorderen dat deze wordt verboden verklaard
en ontbonden. Ook indien niet strafrechtelijk kan worden opgetreden
maar blijkt dat rond een moskee of andere plaatsen sprake is van
activiteiten
die onacceptabel zijn in de Nederlandse samenleving, zal de overheid
hier om die reden ingrijpen met andere mogelijkheden en bevoegdheden
teneinde hieraan een halt toe te roepen. Dat kan geschieden door een
combinatie van maatregelen op het terrein van vreemdelingenrecht,
financiële toezicht en controle en politiek bestuurlijke maatregelen.


Beperken

De aantrekkingskracht van radicaal-islamitische stromingen kan ook
worden verminderd wanneer jonge moslims in ons land meer binding met
onze samenleving hebben en in sociaal-economisch opzicht meer
perspectief.
Daarvoor is het in de eerste plaats nodig dat de overgang van onderwijs
naar werk voor jongeren goed verloopt. Het kabinet zal zich met de
Taskforce Jeugdwerkloosheid beraden over een toespitsing van de aanpak
van jeugdwerkloosheid op allochtone jongeren. Het is een bekend gegeven
dat een allochtone herkomst in veel sollicitatiesituaties een nadelig
effect heeft op de kansen om een baan te krijgen. Ook in andere
maatschappelijke contexten is er sprake van uitsluiting. Met name in
het uitgaansleven speelt dit. Door deze vormen van discriminatie wordt
het voor allochtone jongeren moeilijk zichzelf te zien als medeburgers
van een gedeelde samenleving. Radicale ideologen gebruiken deze vormen
van discriminatie gretig om een verwijdering te bewerkstelligen tussen
de jongeren die zij trachten te beïnvloeden en de rest van de
samenleving.
Het kabinet wil komen tot een activeringsprogramma voor personen en
organisaties om zicht open te stellen voor allochtone jongeren.


Onderzoek verdachte

De brief gaat tevens in op informatie rondom het onderzoek naar de
verdachte van de moord op Van Gogh. Daarbij wordt aangetekend dat het
strafrechtelijk onderzoek naar de moord gaande is en dat daarnaast het
inwinnen van informatie over en onderzoeken van de gebeurtenissen
waarmee deze samenhangt, doorgaat. Getracht is evenwel in de brief een
zo volledig mogelijk beeld te bieden, zodat slechts een beperkt een
vertrouwelijke aanvulling nodig is in het kader van de commissie voor
de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.


Mohammed B
. was al voor de daad in het zicht gekomen van politie,
justitie en de veiligheidsdienst. Hij is veroordeeld voor
wederspannigheid, belediging en eenvoudige mishandeling. Tegen
betrokkene staan buiten de zaak waarvoor hij thans preventief
gedetineerd is, nog twee zaken open. Deze zaken betreffen
wederspannigheid en bedreiging (gooien met een prullenbak).

Om zicht te krijgen op hetgeen bij de onderscheiden diensten en
instanties bekend was en ondernomen is met betrekking tot Mohammed B.
in relatie tot de thematiek van radicalisering en terrorisme is het
noodzakelijk deze feiten in een bredere context te bezien. Vandaar dat
in nauwe samenwerking met de gemeente Amsterdam een feitenreconstructie
is opgesteld, waarin naast de bekende feiten over de verdachte ook
relevante feiten met betrekking tot het netwerk waarin hij verkeerde -
bij de AIVD aangeduid als het Hofstadnetwerk -  zijn opgenomen.
Deze feitenreconstructie, die als bijlage is opgenomen bij deze brief,
laat zien dat Mohammed B. in augustus 2002 zijdelings in beeld kwam bij
de

AIVD
.

De politieke islam is vanaf het midden van de jaren negentig prominent
in de aandacht van de BVD/AIVD. In dat kader zijn verschillende
openbare rapporten uitgebracht waarin gewaarschuwd werd voor een
voortgaand radicaliseringsproces onder moslims in Nederland en de
gevaren van terrorisme. Deze waarschuwingen waren gebaseerd op
intensief onderzoek naar verschillende netwerken van personen die in
toenemende mate radicale opvattingen uitten. Een van die netwerken
betrof een groep moslims die in
de loop van 2002 in toenemende mate de aandacht trok, was de bij de
AIVD als Hofstadgroep aangeduidde netwerk van personen die voor een
belangrijk deel in Amsterdam verbleven.

In de onderzoeken naar Hofstadnetwerk is, zoals uit het feitenrelaas
blijkt, de naam van de verdachte Mohammed B. meermalen naar voren
gekomen. Hij was bekend bij AIVD, politie en Openbaar Ministerie. De
beschikbare informatie over hem rechtvaardigde de conclusie dat hij
ondersteunend optrad ten behoeve van de kernleden van het
Hofstadnetwerk,
maar dat hij in deze kring geen sleutelrol vervulde. Er waren geen
indicaties dat de verdachte -individueel of in samenwerking met
anderen- voorbereidingen trof voor een aanslag.

Op basis van de met de betrokken diensten en instanties opgestelde
feitenreconstructie wordt geconstateerd dat, met inachtneming van de
daarvoor geldende wettelijke kaders, tussen de betrokken instanties en
diensten regelmatig contacten zijn geweest waarin relevante informatie
is uitgewisseld over de verdachte en de context waarin hij heeft
geopereerd. Ook is meerdere malen informatie uitgewisseld tussen de
AIVD en de
gemeente Amsterdam over radicaliseringtendensen en de rol van de
moskeeën daarbij in het algemeen en in Amsterdam in het bijzonder.


Van Gogh

Uit het feitenrelaas blijkt dat er in de jaren voorafgaand aan de moord
op Van Gogh geen informatie bekend was, die wees op het bestaan van een
concrete dreiging tegen zijn persoon. De bedreigingen van Van Gogh
waren zodanig algemeen van karakter dat ze geen aanleiding vormden om
concrete maatregelen te nemen. In de periode is wel op enkele momenten
sprake geweest van een -beredeneerd-  voorstelbaar risico, dat ook
aanleiding
was voor gepaste maatregelen. Ook achteraf kan niet in redelijkheid
gesteld worden dat op het punt van de beveiliging van Van Gogh anders
beslist had moeten worden.

Bron: Ministerie van justitie

Bekijk ook deze populaire persberichten

Trending

Popular