Op 22 april jl vond te Genà¨ve de 61e zitting van de VN-Mensenrechtencommissie (hierna: MRC) plaats. Ook dit jaar is op basis van ingediende landen specifieke, dan wel thematische resoluties en de rapporten van de verschillende Speciale Rapporteurs, aandacht besteed aan de mensenrechtenschendingen die overal ter wereld plaatsvinden.

Hoewel de tegenstellingen tussen de verschillende blokken en daarmee de politisering op een aantal onderwerpen ook tijdens deze zitting weer duidelijk aanwezig waren, is het toch mogelijk gebleken een aantal gevoelige situaties aan de orde te stellen. In dit verband noem ik de verschillende landenresoluties inzake Cuba, de situatie in het Midden-Oosten, Soedan, Guantà¡namo Bay en de thematische resoluties inzake terrorisme (Mexicaans initiatief) en religieuze intolerantie. De behandeling van de door de VS ingediende resolutie inzake de mensenrechtensituatie in Cuba is dit jaar zelfs met een grotere marge aangenomen dan het afgelopen jaar. De door de MRC aangenomen resolutie inzake Israëlische nederzettingen heeft helaas tot een verdeeld stemgedrag van de EU geleid: Nederland heeft zich tezamen met het VK, Duitsland, Italië en Hongarije van stemming onthouden vanwege het onvoldoende evenwichtig karakter van deze door Libië namens Arabische groep ingediende tekst. Er was consensus over een gezamenlijk door de EU en vertegenwoordigers van de Afrikaanse Unie ingediende resolutietekst over de mensenrechtensituatie in Soedan. De situatie in Guantà¡namo Bay kwam aan de orde naar aanleiding van een te elfder uren door Cuba ingediende resolutie over de gedetineerden in Guantà¡namo Bay. Gegeven de ongeloofwaardige positie van Cuba in het algemeen en ten aanzien van het toelaten van Speciale Rapporteurs in het bijzonder heeft de EU niet voor deze resolutie willen stemmen, waarbij het merendeel van de EU-lidstaten neigde naar een tegenstem. Nadat op Nederlands initiatief een verklaring van de Amerikaanse autoriteiten tot stand gekomen was waarin deze toezegden een bezoek van de Speciale Rapporteurs te faciliteren, heeft de EU als geheel tegen de resolutie gestemd. In een stemverklaring is wel duidelijk de Europese kritiek op de situatie in Guantà¡namo verwoord. De resolutie is uiteindelijk met verrassend grote meerderheid van stemmen verworpen.

Deze zitting van de MRC vond plaats tegen de achtergrond van het recent verschenen rapport van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties (SGVN) inzake hervormingen van het VN-systeem, ook op mensenrechtenterrein. In een kritische speech tijdens deze zitting heeft de SGVN aangegeven dat de huidige MRC eigenlijk niet meer beantwoordt aan de noden van deze tijd, dat haar afnemende geloofwaardigheid een schaduw werpt op de reputatie van het VN-systeem in het geheel en dat een rigoureuze hervorming van de MRC in de vorm van een door hem voorgestelde Mensenrechtenraad eigenlijk onontkoombaar is. Deze kritische toonzetting werd in de slotverklaring voortgezet door de Hoge Commissaris, mevrouw Louise Arbour. Enerzijds prees mevrouw Arbour de positieve en constructieve toon van het debat tijdens deze MRC-zitting en het aannemen van een aantal nieuwe thematische resoluties. Daarnaast uitte zij grote bezorgdheid over het onvermogen van de MRC om mensenrechtenschendingen in specifieke landen te adresseren. Zij benadrukte dat het fundamenteel fout is, dat het al dan niet aannemen van resoluties als een politieke overwinning of nederlaag wordt gezien.

En marge van de MRC was een speciale sessie gewijd aan de bespreking van de hervormingsvoorstellen van de SGVN. Naast de instelling van genoemde, permanente Mensenrechtenraad, wordt mensenrechten, naast veiligheid en ontwikkeling, een meer strategische plaats in het VN-systeem toebedacht. Of zoals de SG het in zijn speech voor de MRC heeft verwoord : " ..I argue that we will not enjoy development without security, or security without development. But I also stress that we will not enjoy either without universal respect for human rights..". Tijdens deze speciale sessie werd duidelijk dat de EU, Canada, de VS en de meeste GRULAC-landen eigenlijk het meest positief zijn over het pakket aan hervormingen. Ook lijkt er brede steun te bestaan voor grotere financiële ondersteuning voor het Kantoor van de Hoge Commissaris. De Afrikaanse Groep, de OIC, en China namen echter een veel kritischer houding aan inzake het voorstel tot de instelling van een Mensenrechtenraad. Deze landen willen eerst meer duidelijkheid over mandaat, samenstelling en inpassing in de VN-structuur alvorens een besluit te nemen over het instellen van een dergelijke Raad. Op initiatief van de Afrikaanse Groep is een 'open-ended' werkgroep ingesteld, die in juni bijeen zal komen om de hervormingsvoorstellen van de SGVN nader te bespreken. Nederland is niet gelukkig met deze ontwikkeling en heeft zich gezamenlijk met EU partners ingespannen om het betreffende voorstel van tafel te krijgen. De verwachting is immers dat de Afrikaanse Groep, die zich tot nu toe zeer terughoudend heeft opgesteld ten aanzien van de voorstellen van de SGVN, zal pogen om met de resultaten van de werkgroep in Genà¨ve het debat in New York te beïnvloeden. Nederland is van mening dat de voorstellen van de SGVN op het terrein van veiligheid, ontwikkeling en mensenrechten in samenhang dienen te worden besproken en dat de discussie daarover in New York dient plaats te vinden.

bron:BuZa

Bekijk ook deze populaire persberichten

Trending

Popular