Traditionele modellen en scenario's schieten tekort; effecten op natuur nu al op grote schaal zichtbaar.
De waargenomen effecten van klimaatverandering op de wereldwijde natuur
zijn veel groter dan men tot nu toe dacht. Dit blijkt uit het vandaag
door het Wereld Natuur Fonds in Buenos Aires gepresenteerde rapport:
'Extreme weather: does nature keep up?' op de tiende VN-klimaattop. Het
rapport is geschreven door prof. Rik Leemans en Arnold van Vliet van
Wageningen Universiteit in opdracht van het Wereld Natuur Fonds. De
auteurs concluderen dat als de huidige trend doorzet de aantasting van
de natuur onomkeerbaar is. Zij pleiten daarom voor dringende
bijstelling van de mondiale politieke klimaatdoelstellingen. Het Wereld
Natuur Fonds overhandigt het rapport vandaag in Nederland aan
staatssecretaris Van Geel vlak voor zijn vertrek naar Buenos
Aires.
Het rapport- met waarnemingen voor Nederland o.a. uit de Natuurkalender
(1)- concludeert dat planten en dieren overal ter wereld nu al reageren
op het veranderende klimaat. Sommige planten, zoals dopheide en
sleedoorn, bloeien bijvoorbeeld al tot 30 dagen eerder dan voorheen.
Een ander voorbeeld is het oprukken van de eikenprocessierups, die voor
het eerst in 1991 in Nederland is gesignaleerd en nu al tot in midden
Nederland jeuk en ademhalingsproblemen veroorzaakt. Wereldwijd zijn de
aantasting van koraalriffen, teruglopende aantallen amfibieën en de
verwoesting van bossen door branden en insectenplagen mede te wijten
aan klimaatverandering.
Natuur reageert op extreem weer
Waren er in 2001 slechts enkele studies met waargenomen effecten
gepubliceerd, vorig jaar bijna 200, en nu al meer dan 500. Uit al deze
waarnemingen wereldwijd blijkt dat de omvang van effecten van
klimaatverandering op de natuur wordt onderschat in de tot nu toe
gehanteerde modellen en scenario's. Die onderschatting komt omdat
altijd is aangenomen dat het klimaat geleidelijk zal veranderen. Maar
de waargenomen effecten komen juist door extreme weersomstandigheden,
zoals hittegolven en zwaardere regenval. De auteurs laten met vele
voorbeelden zien dat de natuur hier onmiddellijk op reageert. Extreme
weersomstandigheden nemen snel in aantal en omvang toe. Dit verklaart
ook de waargenomen omvang van effecten.
De auteurs van het rapport stellen dat om de natuur te beschermen de
opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot maximaal een 0,5 graad
Celsius per eeuw en in totaal niet meer dan 1,5 graad Celsius boven het
prà©-industriële niveau. Als de opwarming groter wordt, dan is het
aanpassingsvermogen van de natuur onvoldoende, natuurgebieden worden
onomkeerbaar aangetast en planten en dieren zullen verdwijnen.
Tot nu toe werd door klimaatwetenschappers wereldwijd - verenigd in het
IPCC(2)- nog aangenomen dat opwarming van de aarde onder de 2 graden
Celsius moest blijven om de gevolgen van klimaatverandering beperkt te
houden. Het Wereld Natuur Fonds beschouwt de bevindingen uit dit
rapport als een belangrijke reden om snel internationale
onderhandelingen te starten over aanscherping van het internationale
klimaatbeleid in de periode na 2012, wanneer de afspraken uit het
huidige Kyoto Protocol aflopen. Om op international niveau te
komen tot goed, effectief klimaatbeleid is het van groot belang om deze
onderhandelingen nu al te starten.
Leiderschap EU gewenst
Het Wereld Natuur Fonds roept staatssecretaris Van Geel op als
voorzitter van de EU leiderschap te tonen tijdens de klimaattop in
Buenos Aires. Allereerst dient de EU een ambitieuze en geloofwaardige
onderhandelingspositie te ontwikkelen voor de periode na 2012. Het
Wereld Natuur Fonds waardeert de inzet van Van Geel die is gericht op
30% emissiereductie in 2020. Uit oogpunt van geloofwaardigheid dient
deze doelstelling echter nog wel te worden onderbouwd met een concreet
maatregelenpakket. Daarnaast kan en moet de EU volgens het Wereld
Natuur Fonds zelf al het voortouw nemen door forse aanscherping van
haar energiebesparingsbeleid, het vergroten van de markt voor duurzame
energie en versterking van de samenwerking met ontwikkelingslanden
Bron: Wereld Natuur Fonds