Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft onlangs zorgelijke cijfers gepubliceerd: met meer dan 9.000 faillissementen in 2004 is het record van 1981 gebroken, toen Nederland in een diepe economische crisis verkeerde. 1% van alle bedrijven is in 2004 failliet gegaan. Met een stijging van zo'n 20% zijn de grootste klappen gevallen onder eenmanszaken en vennootschappen onder firma. Omdat de ondernemer in deze rechtsvormen hoofdelijk aansprakelijk is, betekent een faillissement meteen ook het faillissement van het hele gezinshuishouden.Met 340.000 eenmanszaken en 124.000 vennootschappen onder firma telt Nederland bijna drie keer zoveel rechtsvormen met hoofdelijke
aansprakelijkheid dan rechtsvormen met beperkte aansprakelijkheid, waaronder vooral de 171.000 BV's.
Hoewel duizenden ondernemers hun eigen huis, hun inboedel en hun spaartegoeden riskeren, is een BV voor veel kleinere bedrijven eenvoudigweg te duur. De kapitaaleis van EUR 18.000, het
antecedentenonderzoek en de extra boekhoudkosten duwen veel kleinere
ondernemers noodgedwongen in eenmanszaak of VoF.
Het vrije verkeer van rechtspersonen binnen de Europese Unie echter heeft
een laagdrempelig alternatief voor de BV gebracht. De Engelse BV of Private Limited Company stelt Nederlandse ondernemers in staat om een bedrijf op te bouwen zonder hun privà©-vermogen in de waagschaal te leggen. In de Inspire Art-zaak, een proefproces dat is uitgelokt door het Haags Juristen College, heeft het Europese Hof van Justitie geoordeeld dat de Limited op hoofdpunten dezelfde rechten heeft als de BV en hieraan gelijk behandeld moet worden.
Den Haag ziet nu ook in dat de BV-wetgeving verouderd en rigide is en heeft beloofd die nu te hervormen naar het model van de Engelse Limited.
Het Haags Juristen College is trots en verheugd dat zijn internationaal
baanbrekende rechtszaak tot deze grondige herziening van het Nederlandse
vennootschapsrecht heeft geleid. Toch heeft Toine Manders van het Haags
Juristen College nog een appeltje met de staat te schillen. 'Kijk nu naar
die faillissementscijfers van het CBS. Als de overheid de Limited niet had gediscrimineerd met haar Wet op de Formeel Buitenlandse Vennootschappen uit 1995, hadden tienduizenden persoonlijke faillissementen voorkomen kunnen worden. Terwijl de politiek van te voren wist dat die wet geen stand zou houden voor de Europese rechter. Ik vind dit onzorgvuldig bestuur. De overheid heeft geen goede belangenafweging gemaakt en erkent dat nu zelf de facto. Want de meeste argumenten die destijds tegen de Limited in stelling werden gebracht, gooit de overheid in haar nieuwe BV-ontwerp nu zelf overboord, met name de crediteurenbescherming.'
Het feit dat het aantal faillissementen onder BV's in 2004 juist is gedaald, geeft onder meer aan dat de bescherming van rechtspersoonlijkheid schuldeisers afschrikt om te snel een faillissement aan te vragen. De hoofdelijke aansprakelijkheid bij eenmanszaak en VoF is als een open deur waar dikwijls met disproportioneel geweld binnen wordt gegaan. Niet alleen curatoren maken hier ongecontroleerd misbruik van, dankzij hun wettelijke monopolie in het faillissementsrecht. Juist ook de fiscus heeft met zijn aangescherpte invorderingsbeleid grotelijks bijgedragen aan de groei van het aantal faillissementen. Manders: 'We hebben heel wat ondernemers aan tafel gehad met een levensvatbaar bedrijf en een trouw nageleefde
schuldenregeling, die zijn kapot gemaakt door wettisch en kleingeestig
opererende belastingambtenaren. Terwijl multinationals met instemming
vooraf van de belastinginspecteur miljarden aan belasting kunnen ontwijken.
Door dit ruling-beleid geldt Nederland, althans voor buitenlandse
ondernemingen, welhaast als een belastingparadijs. Geen wonder dat de
legitimiteit van het belastingrecht onder burgers en bedrijven
achteruitholt.'
bron:HJC