Iedere vreemdeling die rechtmatig in
Nederland verblijft, moet een identiteitskaart kunnen krijgen om zo
aan de identificatieplicht te kunnen voldoen. Dit beveelt de
Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, de minister van Justitie
aan naar aanleiding van een onderzoek naar de afgifte van
identiteitskaarten, zogenaamde W2-documenten, aan vreemdelingen.
Uit zijn onderzoek blijkt dat er bij de Immigratie- en
Naturalisatiedienst lange tijd onduidelijkheid heerste over de
vraag welke vreemdelingen in aanmerking kwamen voor een
W2-document. Daarnaast heeft de voormalig minister van
Vreemdelingenzaken en Integratie geweigerd om ex-asielzoekers, die
rechtmatig in Nederland verblijven, een identiteitskaart te
geven.
Sinds de invoering van de Wet op de
identificatieplicht ondervinden veel vreemdelingen problemen
wanneer zij geen paspoort hebben. Het gaat bijvoorbeeld om
slachtoffers van mensenhandel, alleenstaande minderjarige
vreemdelingen of ex-asielzoekers die na afloop van de
asielprocedure een reguliere verblijfsprocedure ingaan. De
Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kan aan vreemdelingen die
geen paspoort hebben een identiteitskaart, een zogenaamd
W2-document, verstrekken. De aanleiding voor het onderzoek van de
ombudsman was een aantal klachten van mensen met concrete problemen
en signalen van VluchtelingenWerk Nederland.
Problematiek
Vreemdelingen die geen paspoort hebben,
kunnen niet voldoen aan de identificatieplicht. Ze lopen daardoor
het risico om te worden aangehouden door de politie en een boete te
krijgen. Daarnaast lopen vreemdelingen tegen problemen aan in de
gezondheidszorg, bij banken en postkantoren wanneer zij zich niet
kunnen identificeren. Maar ook jongeren komen in de knel omdat hen
kan worden gevraagd zich te identificeren op school of op een
stageplaats.
Identiteit kunnen aantonen
De voormalig minister van
Vreemdelingenzaken en Integratie heeft geweigerd een
identiteitskaart te verstrekken aan ex-asielzoekers die na afloop
van hun asielprocedure een aanvraag voor regulier verblijf
indienen. Volgens de minister kon van deze vreemdelingen worden
verwacht dat zij een paspoort zouden aanvragen bij de ambassade van
hun land. De minister was daarnaast bang voor misbruik van het
document.
Brenninkmeijer wijst erop dat de
Nederlandse overheid een wettelijke identificatieplicht heeft
ingevoerd. Daarom moet iedere vreemdeling die rechtmatig in ons
land verblijft, zoals de ex-asielzoekers, die na afronding van hun
asielprocedure een aanvraag hebben ingediend voor regulier
verblijf, in staat worden gesteld om te voldoen aan die
identificatieplicht. Uit de praktijk blijkt dat de aanvraag van een
paspoort vaak moeizaam verloopt en lang duurt. De overheid heeft de
plicht om te voorkomen dat de deelname van deze mensen aan het
maatschappelijk verkeer onnodig wordt bemoeilijkt.
Brenninkmeijer beveelt de minister van
Justitie aan om aan iedere vreemdeling die in Nederland rechtmatig
mag verblijven, een identiteitskaart te verstrekken zolang hij of
zij geen paspoort heeft. Om misbruik te voorkomen kan op het
document worden vermeld dat het uitsluitend bedoeld is als een
identiteitsbewijs en niet als een verblijfs- of reisdocument.
Informatievoorziening
Een tijd lang was het onduidelijk welke
vreemdelingen in aanmerking konden komen voor een identiteitskaart.
Daardoor kon de IND geen goede informatie geven. Ook was
onduidelijk hoe mensen aan zo'n identiteitskaart konden komen.
Tijdens het onderzoek van de Nationale ombudsman is de nodige
informatie op de website van de IND geplaatst.
Bron: Nationale Ombudsman