Terwijl de vraag naar biomedische producten zoals gewrichtsimplantaten, alleen nog maar zal toenemen door de vergrijzing, verloopt de innovatie in dit veld moeizaam. Deels komt dit doordat de weg van een wetenschappelijke vinding naar een product wordt onderschat, deels is de industrie te voorzichtig met investeren. Met een ontwerpproces dat beter berekend is op de speciale eisen aan biomedische producten, is veel te winnen, aldus prof.dr.ir. Bart Verkerke van de Universiteit Twente. Een biomedisch ontwerper moet de soms ronduit tegenstrijdige eisen van de medicus en de technicus zien te verenigen. Verkerke stelt dit in zijn intreerede op 19 mei, als hoogleraar Ontwerpen van Biomedische Producten aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen.
Biomedische producten gaan een gezonde toekomst tegemoet, voorspelt Verkerke. Zo is het aantal knie- en heupimplantaten de laatste vijftien jaar alleen maar gestegen. Toch plaatst hij daarbij enkele kanttekeningen. De weg die een prototype, ontwikkeld aan een universiteit, moet afleggen tot het een product is, wordt nog steeds sterk onderschat. Daarbij is veel universitair onderzoek aanbodgestuurd, vanuit het misverstand dat vraaggestuurd onderzoek -veel meer gewenst, aldus Verkerke- niet fundamenteel zou kunnen zijn. Daarnaast constateert hij dat het bedrijfsleven in Europa, en zeker ook in Nederland, te weinig risico's durft te nemen bij het investeren in biomedische producten: veel minder dan in de VS.
Cultuurverschillen
Alleen al het aantal partijen dat betrokken is bij een biomedisch product, maakt het ontwerp wezenlijk anders dan dat van een gewoon consumentenproduct. Verkerke presenteert daarom een ontwerpmethode die beter berekend is op de specifieke eisen aan biomedische producten. Dat begint al in de analyse en het opstellen van een programma van eisen. Artsen zijn opgeleid om problemen op te lossen, maar daardoor ook geneigd om niet het echte probleem op te lossen: als hun idee niet werkt, wordt dat het probleem. In meer opzichten staan de culturen van medici en technici lijnrecht tegenover elkaar. In teamwork is het dus belangrijk om expliciet aandacht aan de rolverdeling te besteden, aldus Verkerke.
Ontwerpers van biomedische producten hebben vaak te maken met grote onzekerheden. Verkerke illustreert dit met zijn eigen onderzoek naar de wervelkolom. Met een correctiestaaf is het mogelijk om scoliose, een vergroeiing in de wervelkolom, te corrigeren. Maar welke kracht moet de staaf precies aanbrengen, welke andere krachten spelen een rol? Computermodellen voor de wervelkolom bieden inzicht, maar ze moeten wel voldoende detail hebben. Medische keuzen op basis van zo'n model kunnen ingrijpende gevolgen hebben. De kracht van biomedische producten die aan een universiteit zijn ontworpen, zit volgens Verkerke juist in de gedegen analysefase die aan het ontwerp is voorafgegaan.
bron:Universiteit Twente