Het huidige politiebestel van 25 regionale korpsen en het Korps landelijke politiediensten (Klpd) is aan vernieuwing toe. De Politie Nederland zal meer als eenheid gaan functioneren met een gezamenlijke missie, visie en strategie en problemen op nationale schaal zoals terrorisme, en conflict- en crisisbeheersing worden landelijk aangepakt. Daarnaast komt er een landelijke standaard voor onder andere ICT, informatie, facilitaire, financiële en personele onderdelen. Zonodig komen shared services op gang zodat diensten gedeeld kunnen worden en kosten bespaard.
Het Korpsbeheerdersberaad (Kbb) en de Raad van Hoofdcommissarissen zien het als een opdracht voor de komende jaren om Politie Nederland verder te ontwikkelen tot een naar binnen en naar buiten herkenbaar en aanspreekbaar concern, ingebed in een regionaal veiligheidsbestel. Daarbij zullen de huidige politieregio's intensiever gaan samenwerken met de veiligheidsregio's.
Het huidige politiebestel functioneert ruim tien jaar. In die jaren na de overgang van 148 korpsen Gemeentepolitie en zeventien districten Rijkspolitie, is veel bereikt. Het kabinet heeft opdracht gegeven het politiebestel te evalueren. Deze evaluatie vindt momenteel plaats door een commissie onder leiding van mevrouw Leemhuis-Stout, die eind juni zal rapporteren.
Kbb en RHC hebben de overtuiging dat het huidige politiebestel goed functioneert, zeker als het motto ´veiligheid begint lokaal' als uitgangspunt wordt genomen. Er is sprake van een goede balans, goede samenwerking, duidelijkheid en geloof in eigen kunnen. Het bestel was bedoeld om te functioneren op regionaal en lokaal niveau. Maar dit uitgangspunt is voor de toekomst ontoereikend als het gaat over het bestrijden van een aantal bovenregionale of nationale en internationale problemen.
De samenleving is sinds de jaren '90 sterk veranderd. In de afgelopen tien jaar zijn twee ontwikkelingen manifest geweest: het internationale terrorisme en de grensoverschrijdende criminaliteit, gebruikmakend van de digitale snelweg en een steeds wisselende samenstelling van groepen. De politie moet naast regionaal steeds vaker grensoverschrijdend denken en van wijk tot wereld samenwerken en opereren. Een andere ontwikkeling is die van de prestatiegerichte samenleving waarin ook de politie vaker verantwoording moet afleggen aan politiek en publiek en moeten laten zien wat zij waard is. Dat de Politie Nederland prestatieafspraken ook na komt blijkt uit de cijfers: De instroom van zaken met bekende dader is sinds 2002 met ruim 10 procent gestegen en het ophelderingspercentage steeg daardoor met ruim 5 procent. Uit de Politiemonitor Bevolking blijkt dat er een stijging is in de tevredenheid over de politie en dat burgers minder vaak slachtoffer van criminaliteit zijn en zich veiliger voelen.
Het creëren van landelijke eenheid was bij de start van de reorganisatie van de politie in de negentiger jaren niet aan de orde en leek ook minder noodzakelijk. Vandaag de dag geeft dat uitgangspunt problemen bij opsporing en uitwisseling van informatie en is er nog te weinig uniformiteit om landelijke problemen effectief aan te pakken. Daarin is wel verandering gekomen want de ministers hebben nu de bevoegdheid om binnen het huidige politiebestel, landelijke thema's te benoemen die bindend zijn voor alle korpsen. Er zijn naast de Nationale Recherche ook bovenregionale recherche-, fraude- en milieuteams opgericht en internationale rechtshulpverzoeken worden centraal afgehandeld. Grote zaken als het EK 2000 en de invoering van de Euro zijn op landelijk niveau aangepakt.
Kbb en RHC willen de gebiedsgebonden en functionele inzet als basis voor de politiezorg blijven zien. Op lokaal niveau is de politie georganiseerd in eenheden per gebied en de werkwijze is gericht op het beheersbaar houden van veiligheidsproblemen in wijken en buurten, Dit gebeurt onder gezag van de (eventueel in de toekomst gekozen) burgemeester en de hoofdofficier van justitie. Gekozen burgemeesters kiezen uit hun midden een voorzitter van het regionaal bestuur (korpsbeheerder).
Als samenwerking noodzakelijk is, dan kan dat op regionaal, bovenregionaal of landelijk niveau. Kbb en RHC zien als uiterste vorm van samenwerking het samenvoegen van regio's, maar dat kan alleen op verzoek van de betrokken regionale colleges van de burgemeesters. Uitgangspunt is ook dat de politieregio hetzelfde gebied dient te omvatten als de veiligheidsregio. Dit betekent een verdere versterking van de samenwerking tussen politie- en veiligheidsregio. Als een politieregio wordt opgeschaald, gaat de veiligheidsregio mee.
Een grote politieorganisatie die centraal geleid wordt, kan op een aantal punten doelmatiger zijn dan een decentraal geleide organisatie. In het bedrijfsleven leveren echter de zogenaamde franchisewinkels, waarvan een ondernemer zelf eigenaar is maar is aangesloten bij een centrale organisatie, betere prestaties in omzet, winst en klanttevredenheid. Kbb en RHC roepen de politieke partijen op om de Politie Nederland met zelfstandige korpsen de kans te geven zich door te ontwikkelen en tot verdere verbeteringen te komen. De gezamenlijkheid die de korpsen nastreven wordt georganiseerd in de vorm van een wettelijke ´voorziening tot samenwerking'. Die voorziening houdt in dat de korpsen bindende afspraken maken als het om landelijke samenwerking gaat.
Kbb en RHC zijn er van overtuigd dat het vernieuwen van het regionale politiebestel in de komende jaren de aandacht op de buitenwereld gericht zal houden en dat deze vernieuwing de veiligheid in ons land ten goede komt.
bron:RHC