De Raad voor de Journalistiek heeft de klachten van Hans Melchers, vader van Claudia Melchers, tegen zowel De Telegraaf als Het Parool gegrond verklaard. Dat blijkt uit een tweetal beslissingen van de Raad die donderdag bekend gemaakt werden.
DE TELEGRAAF
Op haar internetsite publiceerde De Telegraaf op 15 september 2005 dat, gezien de eis van 300 kilo cocaïne voor de vrijlating van Claudia, haar ontvoering '... bijna wel zeker te maken moet hebben met enige betrokkenheid van de familie bij drugshandel.' Naar het oordeel van de Raad voor de Journalistiek kan uit die beschuldiging niet worden opgemaakt waarop De Telegraaf de gesuggereerde betrokkenheid bij drugshandel heeft gebaseerd.
Op haar internetsite publiceerde De Telegraaf op 15 september 2005 dat, gezien de eis van 300 kilo cocaïne voor de vrijlating van Claudia, haar ontvoering '... bijna wel zeker te maken moet hebben met enige betrokkenheid van de familie bij drugshandel.' Naar het oordeel van de Raad voor de Journalistiek kan uit die beschuldiging niet worden opgemaakt waarop De Telegraaf de gesuggereerde betrokkenheid bij drugshandel heeft gebaseerd.
Namens de heer Melchers wordt hieraan het volgende toegevoegd. Voor deze beschuldiging bestond geen enkele grond. Dat is uit het strafrechtelijk onderzoek inmiddels wel gebleken. De Telegraaf was echter niet bereid de beschuldiging recht te zetten. In de procedure bij de Raad voor de Journalistiek is gebleken dat De Telegraaf haar bericht en dus ook de beschuldiging had gebaseerd op een bericht van het ANP. Het ANP levert de aangesloten kranten (op de ANP-feed) berichten die de aangesloten kranten mogen publiceren als eigen nieuws. De Telegraaf had het letterlijk van het ANP overgenomen bericht gepubliceerd als vrucht van eigen nieuwsgaring en zelfs haar auteursrecht daarop voorbehouden. De lezers van de elektronische Telegraaf, die geen toegang hebben tot de ANP-feed, wordt daarmee zand in de ogen gestrooid. De lezer kan immers tot geen andere conclusie komen dan dat De Telegraaf de beschuldiging baseerde op eigen onderzoek.
Ook de klacht naar aanleiding van een bericht in De Telegraaf van 16 september 2005 werd gegrond verklaard. De Telegraaf meldde toen op haar website wederom dat de 300 kilo losgeldeis '... bijna zeker te maken moet hebben met enige betrokkenheid van de familie bij drugshandel.' Naar het oordeel van de Raad is dat zo geformuleerd '... dat die betrokkenheid nauwelijks als een vermoeden of een theorie kan worden opgevat, maar eerder moet worden beschouwd als een (zo goed als) vaststaand feit. De vermelding dat de suggestie afkomstig is van anoniem gelaten 'deskundigen' geeft daaraan een zodanig extra gewicht, dat De Telegraaf in dit geval zijn bronnen nader had dienen te specificeren, teneinde de lezer in staat te stellen zich een oordeel te kunnen vormen over de betrouwbaarheid van die bronnen.'Verder overwoog de Raad: 'De omstandigheid dat de passage volgt op de reactie van Melchers en zijn familie op de speculaties over hun betrokkenheid bij drugshandel, maakt dat niet anders. Integendeel, door de positie van de passage alsmede de vrij stellige inhoud daarvan wordt de reactie van klager en zijn familie juist afgezwakt. Door op deze wijze te berichten heeft De Telegraaf dan ook journalistiek onzorgvuldig gehandeld.'
HET PAROOL
In Het Parool van 16 september 2005 werd in een aantal artikelen aandacht besteed aan de ontvoering van Claudia Melchers. Op dat moment was zij inmiddels vrij. In een van die artikelen werden drie scenario's geschetst die mogelijk tot de ontvoering en de losgeldeis hebben geleid. De kop boven dat artikel luidde: 'Waarom is cocaïne als losgeld geëist? - mogelijke scenario's achter de ontvoering van Claudia Melchers'.
In Het Parool van 16 september 2005 werd in een aantal artikelen aandacht besteed aan de ontvoering van Claudia Melchers. Op dat moment was zij inmiddels vrij. In een van die artikelen werden drie scenario's geschetst die mogelijk tot de ontvoering en de losgeldeis hebben geleid. De kop boven dat artikel luidde: 'Waarom is cocaïne als losgeld geëist? - mogelijke scenario's achter de ontvoering van Claudia Melchers'.
De speculaties bevatten onder meer de volgende zinsnede:
- 'Vader Melchers of zijn kennissen zitten in de drugs.'
- 'De familie Melchers of bekenden van de familie hebben met leveranciers of met
transporteurs ruzie gekregen over een partij drugs.'
- 'De partner van Melchers is betrokken bij de ruzie over de coke. Als directeur van het bedrijf van vader Melchers heeft hij toegang tot het transportnetwerk van Melchemie.'
- 'Misschien was een van de cokesnuivende klanten van Claudia's catering bedrijf ontevreden over geleverde diensten. Misschien was Claudia zelf betrokken bij drugshandel.'
- 'Vader Melchers of zijn kennissen zitten in de drugs.'
- 'De familie Melchers of bekenden van de familie hebben met leveranciers of met
transporteurs ruzie gekregen over een partij drugs.'
- 'De partner van Melchers is betrokken bij de ruzie over de coke. Als directeur van het bedrijf van vader Melchers heeft hij toegang tot het transportnetwerk van Melchemie.'
- 'Misschien was een van de cokesnuivende klanten van Claudia's catering bedrijf ontevreden over geleverde diensten. Misschien was Claudia zelf betrokken bij drugshandel.'
De Raad overweegt dat de gekozen vorm en presentatie de indruk wekken dat sprake is van een feitelijk verslag van de achtergronden van de losgeldeis. En verder: "Zonder zich op bronnen te baseren heeft Het Parool over de losgeldeis gespeculeerd en daarbij drie scenario's geschetst die alle erop neerkomen dat Melchers dan wel zijn familie betrokken is bij drugshandel. Het Parool heeft aldus niet feitelijk bericht óver geruchten, maar zelf geruchten gecreëerd. Bezien in de context van gehele artikel heeft Het Parool de speculaties zodanig gepresenteerd dat de lezer zich moeilijk aan de indruk kan onttrekken dat daarin wel een kern van waarheid moet zitten."
Het Parool had aangevoerd te hebben ingespeeld op de vreemde losgeldeis. Daarover zegt de Raad: 'Dat gegeven biedt echter onvoldoende grond om de speculaties als verwoord in het artikel op te nemen.' De Raad verwerpt ook het verweer van Het Parool dat niet meer informatie door de politie of de familie werd verstrekt. Maar volgens de Raad: '...biedt dat onvoldoende grond voor de conclusie dat het de journalist vrij staat om het ontbreken van informatie met eigen suggesties, gedachten dan wel speculaties in te vullen op de wijze zoals hier is gedaan. De omstandigheid dat in het artikel regelmatig is aangeduid dat sprake is van 'speculaties' maakt dat niet anders. Integendeel, naar het oordeel van de Raad is het voor een betrokkene bijna ondoenlijk zich adequaat te
verdedigen tegen ernstige verdachtmakingen die als 'speculaties' worden aangeduid, zodat het toepassen van wederhoor bij een dergelijke vorm van berichtgeving onvoldoende uitkomst biedt.'
verdedigen tegen ernstige verdachtmakingen die als 'speculaties' worden aangeduid, zodat het toepassen van wederhoor bij een dergelijke vorm van berichtgeving onvoldoende uitkomst biedt.'
En voorts overweegt de Raad:
'Naar het oordeel van de Raad is geen sprake van een publicatie die vergelijkbaar is met een column of een hoofdredactioneel commentaar. Het artikel is vorm gegeven als feitelijke berichtgeving waarin voor speculaties als de onderhavige geen plaats is.' Op deze overwegingen komt de Raad tot de slotsom: '...dat Het Parool met de publicatie grenzen heeft overschreden van hetgeen gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.'
'Naar het oordeel van de Raad is geen sprake van een publicatie die vergelijkbaar is met een column of een hoofdredactioneel commentaar. Het artikel is vorm gegeven als feitelijke berichtgeving waarin voor speculaties als de onderhavige geen plaats is.' Op deze overwegingen komt de Raad tot de slotsom: '...dat Het Parool met de publicatie grenzen heeft overschreden van hetgeen gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.'
NB:
De beslissingen van de Raad voor de Journalistiek zijn gericht tegen respectievelijk de hoofdredacteur van De Telegraaf en tegen de journalisten Hanneloes Pen en Rob Rombouts en hoofdredacteur Eric van Gruijthuijsen van Het Parool. In bovenstaande citaten is telkens de aanduiding 'verweerder(s)' gewijzigd in respectievelijk De Telegraaf en Het Parool. De vervoeging van de verba (werkwoorden) is daaraan aangepast.
De beslissingen van de Raad voor de Journalistiek zijn gericht tegen respectievelijk de hoofdredacteur van De Telegraaf en tegen de journalisten Hanneloes Pen en Rob Rombouts en hoofdredacteur Eric van Gruijthuijsen van Het Parool. In bovenstaande citaten is telkens de aanduiding 'verweerder(s)' gewijzigd in respectievelijk De Telegraaf en Het Parool. De vervoeging van de verba (werkwoorden) is daaraan aangepast.
HOE NU VERDER?
De heer Melchers heeft De Telegraaf en Het Parool en in een later stadium ook het ANP en andere media voorafgaand aan indiening van deze klachten, een eis tot schadevergoeding in het vooruitzicht gesteld. Geen van deze media heeft zich bereid verklaard daaraan tegemoet te willen komen. Laat staan een woord van excuus of begrip voor de gevolgen van de hoogst ernstige en volstrekt ongefundeerde beschuldigingen. Kennelijk waren deze en andere media uit op sensatie zonder ook maar enigszins rekening te houden met de gerechtvaardigde belangen van de heer Melchers en zijn familie aan wie door de ontvoering als zodanig al onnoemlijk leed was toegebracht. De betrokken media kunnen dan ook op korte termijn een schadevergoedings-procedure tegemoet zien.
De heer Melchers heeft De Telegraaf en Het Parool en in een later stadium ook het ANP en andere media voorafgaand aan indiening van deze klachten, een eis tot schadevergoeding in het vooruitzicht gesteld. Geen van deze media heeft zich bereid verklaard daaraan tegemoet te willen komen. Laat staan een woord van excuus of begrip voor de gevolgen van de hoogst ernstige en volstrekt ongefundeerde beschuldigingen. Kennelijk waren deze en andere media uit op sensatie zonder ook maar enigszins rekening te houden met de gerechtvaardigde belangen van de heer Melchers en zijn familie aan wie door de ontvoering als zodanig al onnoemlijk leed was toegebracht. De betrokken media kunnen dan ook op korte termijn een schadevergoedings-procedure tegemoet zien.
In die procedures zal ook de nodige aandacht worden besteed aan het volgende punt. Politie en justitie hadden, begrijpelijk, de losgeldeis van 300 kilo cocaïne, gelet op het belang van de opsporing en het vinden van de daders, niet openbaar willen maken. Kort voor de persconferentie van de politie op 15 september 2005 bleek dat Het Parool op de hoogte was gekomen van de inhoud van de losgeldeis. Omdat die losgeldeis via Het Parool toch publiek zou worden, hebben politie en justitie die eis in arren moede maar bekend gemaakt tijdens de persconferentie. Het lijdt geen twijfel dat die informatie aan Het Parool is gelekt. Hoogstwaarschijnlijk doordat iemand zijn geheimhoudingsplicht heeft geschonden. Dat lekken is mede de oorzaak van de voor de heer Melchers en zijn familie zo schadelijke berichtgeving. De nu volgende civiele procedure zal ook gericht zijn op het traceren van dat lek.
Ook het ANP is als nieuwsvoorziening voor praktisch alle media in Nederland ondeugdelijk gebleken. Toen de losgeldeis bekend gemaakt was, heeft een journalist van het ANP, naar hij zegt, een paar rechercheurs opgebeld die werkzaam zijn op het terrein van de bestrijding van drugshandel. Deze rechercheurs waren niet betrokken bij het onderzoek naar de ontvoering van Claudia Melchers. Deze rechercheurs zien in hun dagelijkse praktijk dat in de criminele drugswereld regelmatig ontvoeringen plaats vinden. Bijvoorbeeld bij een ripdeal of het niet nakomen van criminele afspraken. Kennelijk vanuit die beperkte visie - tunnelvisie- hebben deze rechercheurs de journalist van het ANP gezegd dat de ontvoering bijna wel zeker te maken moest hebben met betrokkenheid van de familie Melchers bij drugshandel. Het ANP had de onwaarde van die beschuldiging moeten begrijpen en dat dus niet mogen publiceren op de eigen ANP-feed. Het ANP draagt volledig de verantwoordelijkheid voor de hieruit voortvloeiende gevolgen voor de heer Melchers en zijn familie. Het ANP had aan de betrokken rechercheurs geen vertrouwelijkheid mogen toezeggen. Bovendien was er in dat vroege stadium van de opsporing in de ontvoeringszaak nog zo weinig aan feiten bekend dat de enkele mededeling van die rechercheurs nooit voldoende basis kon zijn voor het uiten van zulke ernstige beschuldigingen. De media hebben zich hier van hun slechtste kant laten zien.
bron:Huijskens & istha(woordvoerders famillie Melchers)