Het strafrechtsysteem is inefficiënt
voor delictplegers met psychiatrische en psychische problemen. De
vergelding van de daad staat centraal, terwijl er meer oog zou
kunnen zijn voor interventies die recidive tegengaan en de
veiligheid van de samenleving bevorderen. Dit constateert de Raad
voor Maatschappelijke Ontwikkeling(RMO) in zijn dinsdag verschenen
advies: "Straf en zorg, een paar apart"
Aanleiding voor dit advies zijn diverse
knelpunten: forse psychische problematiek in gevangenissen, hoge
recidivecijfers, gebrekkige nazorg, en ontoereikende hulpverlening
in het voortraject. De oorzaken voor deze knelpunten liggen zowel
in het strafrecht, als de zorg, als in de zogeheten medialogica. De
strafrechtketen reageert vooral op de daad en heeft minder aandacht
voor interventies om herhaling te voorkomen. De zorgketen reageert
vooral op een hulpvraag van een patiënt en heeft minder oog
voor de noodzaak om aan mensen soms ook grenzen testellen.
Medialogica, ten slotte, leidt tot een publiek speelveld waarin
burgers, media en politici elkaar gevangen houden in een
(eenzijdige) roep om extra controle en beveiliging, gericht op het
vergelden van de daad en minder op het behandelen van de
persoon.
De RMO doet drie aanbevelingen om beter om
te gaan met delictplegers met psychi(atri)sche problemen. De eerste
is om niet langer het straf- of zorgsysteem elk vanuit zijn eigen
logica de interventies te laten bepalen, maar eerst de vraag te
stellen welk doel centraal zou moeten staan - vergelding,
recidivevermindering, afschrikking, et cetera - en welke middelen
daarbij effectief zijn.
De tweede aanbeveling is te werken aan een
betere aansluiting tussen straf en zorg. De zorg kan meer activeren
en duidelijker grenzen stellen. De straf, op zijn beurt, kan zich
preciezer richten op een passende combinatie van begrenzing,
behandeling, zorg en vergelding. De RMO stelt overigens dat er
verschillende wegen zijn om deze betere aansluiting vorm te
geven.
De derde aanbeveling is om meer informatie
te verstrekken en zo meer evenwicht te brengen op het publieke
speelveld waarin burgers, media en overheid opereren. Dit is niet
alleen nodig bij ernstige incidenten wanneer de roep om krachtige
maatregelen groot is, maar structureel en permanent.
bron:RMO