Het Europees Parlement heeft opgeroepen tot sancties tegen Wit-Rusland nadat de presidentiële verkiezingen daar werden beoordeeld als één met ernstige gebreken. “De bevolking van Wit-Rusland verdient beter,” was de uitspraak van de Europese verkiezingswaarnemers na de controversiële herverkiezing van Alexander Loekasjenko als president van Wit-Rusland.
Officiële verkiezingsresultaten geven aan dat Loekasjenko ruim 82% van de stemmen heeft behaald, terwijl de belangrijkste oppositiekandidaat Alexander Milinkevich slechts 6% kreeg. Deze uitslag werd aan de kaak gesteld door de oppositie die de verkiezingen een “farce” noemde en een hertelling eiste.
Een delegatie van het Europees Parlement werd vlak voor de verkiezingen de toegang ontzegd door het regime dat weigerde hen een visum te verlenen en een veelzeggende waarschuwing afgaf dat het zou “optreden tegen” mensen die toch zouden proberen het land in te komen. In een verklaring die na de verkiezingen werd afgegeven, zei de groep, die onder leiding stond van het Poolse christen-democratische europarlementslid Bogdan Klich, dat “het stemmen had plaatsgevonden in een atmosfeer van angst en bedreiging tegen een achtergrond van gewelddadige intenties van de Wit-Russische autoriteiten tegen vreedzame demonstranten en de doodstraf voor iedereen die gebruik zou maken van de vrijheid van meningsuiting en vergadering. We menen daarom dat Loekasjenko niet kan worden erkend als de rechtmatige president.” De voorzitter van het Europees Parlement, Josep Borrell, zei dat “het onvermogen om internationale verkiezingsnormen te respecteren in combinatie met een steeds slechter wordende politieke situatie en aanhoudende schendingen van de grondrechten en fundamentele rechten van het volk van Wit-Rusland niet zonder consequenties zal blijven voor de betrekkingen tussen de EU en Wit-Rusland.” Parlementsleden willen sancties inzetten zoals een verbod op reizen voor de hooggeplaatste regeringsambtenaren om hiermee niet de burgerbevolking te treffen.
Een klimaat van intimidatie
De organisatie die belast was met de waarnemingsmissie van de verkiezingen, de OVSE, zei in een verklaring dat “de Wit-Russische presidentiële verkiezingen op 19 maart niet hebben voldaan aan de eisen van de OVSE voor democratische verkiezingen. Willekeurig gebruik van staatsmacht en gevangenhouding op grote schaal gaven blijk van een verontachtzaming van de grondrechten van vrijheid van vergadering, vereniging en meningsuiting.” Het Duitse christen-democratische parlementslid, Elmar Brok, leider van de commissie van buitenlandse zaken van het Europees Parlement, noemde de verkiezing een “fake” die hem herinnerde aan de jaren “’40, ’50 en ’60 van de vorige eeuw in Oost-Europa.” Dit werd herhaald door de Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken en roulerend voorzitter van de Europese Unie, Ursula Plassnik, die zei dat de stemming werd gekenmerkt door een “klimaat van intimidatie.”
De sfeer in de aanloop naar de verkiezingen was gespannen geweest. Ongetwijfeld uit angst voor een ‘oranje revolutie’ zoals na een gelijksoortige controversiële verkiezingsuitkomst in het buurland Oekraïne in 2004, had president Loekasjenko gedreigd “de nek te breken” van iedereen die een poging tot “een staatsgreep” zou doen. In een verklaring van de veiligheidsdiensten voorafgaand aan de verkiezingen, werden de oppositie en de maatschappelijke organisaties vergeleken met terroristen. Dit heeft voor een groot deel bijgedragen tot een “klimaat van intimidatie”, aldus de OVSE. De verkiezingsdag zelf was opmerkelijk door de omvangrijke aanwezigheid van de veiligheidsdiensten en de beperkingen die waren opgelegd om door het land te kunnen reizen teneinde georganiseerde protestbetogingen te voorkomen.
Tegenstanders van het regime hebben luidkeels geklaagd dat hun de toegang is ontzegd tot de door de staat gecontroleerde media terwijl tientallen politieke activisten in de aanloop naar de verkiezingen zijn gearresteerd. Vorig jaar nog is het enige onafhankelijke dagblad, ‘Narodnaya Volya’, opgeheven. Afgelopen september is in een resolutie van het Europees Parlement het Loekasjenko-regime veroordeeld voor het afschaffen in de afgelopen jaren van “diverse politieke partijen, 22 kranten en meer dan 50 pro-democratische NGO’s [...] op grond van kritiek op de president en zijn beleid.” Als erkenning voor hun moeilijke situatie werd in 2004 de Sacharov-prijs voor vrijheid van denken van het Europees Parlement toegekend aan de Wit-Russische Journalistenvereniging. De VS heeft het regime ook veroordeeld en noemde Loekasjenko de “laatste dictator van Europa”.
Een delegatie van het Europees Parlement werd vlak voor de verkiezingen de toegang ontzegd door het regime dat weigerde hen een visum te verlenen en een veelzeggende waarschuwing afgaf dat het zou “optreden tegen” mensen die toch zouden proberen het land in te komen. In een verklaring die na de verkiezingen werd afgegeven, zei de groep, die onder leiding stond van het Poolse christen-democratische europarlementslid Bogdan Klich, dat “het stemmen had plaatsgevonden in een atmosfeer van angst en bedreiging tegen een achtergrond van gewelddadige intenties van de Wit-Russische autoriteiten tegen vreedzame demonstranten en de doodstraf voor iedereen die gebruik zou maken van de vrijheid van meningsuiting en vergadering. We menen daarom dat Loekasjenko niet kan worden erkend als de rechtmatige president.” De voorzitter van het Europees Parlement, Josep Borrell, zei dat “het onvermogen om internationale verkiezingsnormen te respecteren in combinatie met een steeds slechter wordende politieke situatie en aanhoudende schendingen van de grondrechten en fundamentele rechten van het volk van Wit-Rusland niet zonder consequenties zal blijven voor de betrekkingen tussen de EU en Wit-Rusland.” Parlementsleden willen sancties inzetten zoals een verbod op reizen voor de hooggeplaatste regeringsambtenaren om hiermee niet de burgerbevolking te treffen.
Een klimaat van intimidatie
De organisatie die belast was met de waarnemingsmissie van de verkiezingen, de OVSE, zei in een verklaring dat “de Wit-Russische presidentiële verkiezingen op 19 maart niet hebben voldaan aan de eisen van de OVSE voor democratische verkiezingen. Willekeurig gebruik van staatsmacht en gevangenhouding op grote schaal gaven blijk van een verontachtzaming van de grondrechten van vrijheid van vergadering, vereniging en meningsuiting.” Het Duitse christen-democratische parlementslid, Elmar Brok, leider van de commissie van buitenlandse zaken van het Europees Parlement, noemde de verkiezing een “fake” die hem herinnerde aan de jaren “’40, ’50 en ’60 van de vorige eeuw in Oost-Europa.” Dit werd herhaald door de Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken en roulerend voorzitter van de Europese Unie, Ursula Plassnik, die zei dat de stemming werd gekenmerkt door een “klimaat van intimidatie.”
De sfeer in de aanloop naar de verkiezingen was gespannen geweest. Ongetwijfeld uit angst voor een ‘oranje revolutie’ zoals na een gelijksoortige controversiële verkiezingsuitkomst in het buurland Oekraïne in 2004, had president Loekasjenko gedreigd “de nek te breken” van iedereen die een poging tot “een staatsgreep” zou doen. In een verklaring van de veiligheidsdiensten voorafgaand aan de verkiezingen, werden de oppositie en de maatschappelijke organisaties vergeleken met terroristen. Dit heeft voor een groot deel bijgedragen tot een “klimaat van intimidatie”, aldus de OVSE. De verkiezingsdag zelf was opmerkelijk door de omvangrijke aanwezigheid van de veiligheidsdiensten en de beperkingen die waren opgelegd om door het land te kunnen reizen teneinde georganiseerde protestbetogingen te voorkomen.
Tegenstanders van het regime hebben luidkeels geklaagd dat hun de toegang is ontzegd tot de door de staat gecontroleerde media terwijl tientallen politieke activisten in de aanloop naar de verkiezingen zijn gearresteerd. Vorig jaar nog is het enige onafhankelijke dagblad, ‘Narodnaya Volya’, opgeheven. Afgelopen september is in een resolutie van het Europees Parlement het Loekasjenko-regime veroordeeld voor het afschaffen in de afgelopen jaren van “diverse politieke partijen, 22 kranten en meer dan 50 pro-democratische NGO’s [...] op grond van kritiek op de president en zijn beleid.” Als erkenning voor hun moeilijke situatie werd in 2004 de Sacharov-prijs voor vrijheid van denken van het Europees Parlement toegekend aan de Wit-Russische Journalistenvereniging. De VS heeft het regime ook veroordeeld en noemde Loekasjenko de “laatste dictator van Europa”.
bron:Europees Parlement