De dertien wapenembargo’s die de Verenigde Naties de laatste tien jaar hebben opgelegd worden systematisch geschonden volgens een rapport dat vandaag aan de VN-Veiligheidsraad wordt aangeboden. Slechts een handjevol wapenhandelaars die zich hieraan schuldig maken wordt vervolgd, waardoor grootschalige illegale wapenhandel ongestraft blijft plaatsvinden. Organisaties die deel uitmaken van de Control Arms Campagne dringen daarom vandaag bij de VN Veiligheidsraad aan op een aanscherping van de VN-embargo’s en wijzen op de noodzaak van een Internationaal Wapenhandelsverdrag.
‘Gewetenloze wapenhandelaars konden de afgelopen tien jaar ongestraft ernstige mensenrechtenschendingen begaan. Ze schonden VN-wapenembargo’s systematisch maar werden niet vervolgd. Wapenhandelaars drijven de spot met de Veiligheidsraad,’ zei Irene Khan, Secretaris Generaal van Amnesty International.
Embargo’s komen vaak te laat, worden nauwelijks gecontroleerd en zijn makkelijk te omzeilen. Privé handelaars, makelaars en financiers, maar ook wereldwijd opererende bedrijven werken samen in netwerken die op grote schaal wapens verschepen naar landen als Liberia, Sierra Leone, Rwanda en Democratische Republiek Congo (DRC). Ze maken daarbij gebruik van complexe zakelijke constructies en frauduleuze praktijken. Ze maken misbruik van het gebrek aan nationale controle en het feit dat overheidsdienaren wapenleveranties vaak toelaten uit politieke overwegingen, vanwege corruptie of uit onwetendheid.
VN-vredestroepen zijn onvoldoende getraind en toegerust om toezicht te houden op embargo’s. Ondanks het feit dat VN wapenembargo’s onder internationaal recht juridisch bindend zijn, hebben veel landen het schenden van deze embargo’s niet strafbaar gesteld. Personen en bedrijven die wapenembargo’s schenden komen uit landen als België, Groot Brittannië, Bulgarije, Cyprus, Egypte, Zuid-Afrika, Israël, Rusland, Servië en Oekraïne. Van zeker 28 landen is informatie beschikbaar over het schenden van embargo’s, zoals het fabriceren van wapens, in-, uit- en doorvoer en registratie van bedrijven die zich bezighouden met illegale wapenhandel. Illegale wapens worden geproduceerd in België, Bulgarije, China, Duitsland, Egypte, Roemenië, Rusland, Servië en Oekraïne.
De omvang van illegale wapenleveranties is soms verbijsterend: Een Servisch bedrijf, Temex, leverde in 2002 in één keer voldoende munitie en wapens aan Liberia om de volledige bevolking te doden.
‘Illegale wapenhandelaars gaan dagelijks vrijuit voor moord. Embargo’s moeten worden versterkt, maar blijven toch een zwak instrument. De VN Veiligheidsraad stelt ze vaak in uit politieke overwegingen in plaats van om principiële redenen. Embargo’s komen vaak te laat om nog levens te redden. De wereld heeft dringend behoefte aan een Internationaal Wapenhandelsverdrag om te voorkomen dat wapens in de verkeerde handen vallen,’ zei Barbara Stocking, directeur Oxfam Groot Brittannië.
Een Internationaal Wapenhandelsverdrag zou regeringen in staat stellen om beter samen te werken bij een strikte controle op conventionele wapenleveranties. De Control Arms campagne stuurt sinds oktober 2003 op zo’n verdrag aan. Sindsdien hebben 50 landen hun steun voor een Wapenhandelsverdrag uitgesproken.
‘In de 100 dagen tot aan de VN-conferentie over kleine wapens (juni 2006 in New York) zullen zo’n 100.000 mensen gedood worden door wapens. Een veelvoud daarvan zal verwond raken en anderszins zwaar te lijden hebben door gewapend geweld. Mensen uit Kenia en Canada tot aan Chili vragen hun om wereldwijde controle op wapens, om te voorkomen dat wapens in de verkeerde handen vallen,’ zei Rebecca Peters, Directeur van het Internationaal Netwerk over Kleine Wapens (IANSA.)
bron:Amnesty International