Nederland moet strategische Road Maps opstellen voor concrete grootschalige onderzoeksfaciliteiten. Een op te richten structureel fonds moet voorkomen dat Nederland achterop raakt. Voor het handhaven en upgraden van bestaande grote infrastructurele voorzieningen bij diverse Nederlandse kennisinstellingen is eveneens extra geld nodig.

Het Innovatieplatform adviseert in het vandaag verschenen rapport 'Kennisambitie en researchinfrastructuur' dat hier jaarlijks 150 miljoen extra voor nodig is.

Nederland heeft de laatste twintig jaar geen gericht en systematisch beleid op dit terrein gevoerd en slechts bescheiden geïnvesteerd. In het Paasakkoord is eenmalig 40 miljoen beschikbaar om een snelle start te maken bij de uitvoering van de aanbevelingen. Het Innovatieplatform pleit voor een concreet actieplan met de volgende onderdelen:

Road Maps
Een Nederlandse Road Map bestaat uit een portfolio van investeringen in researchvoorzieningen in Europa op een terrein van grote nationale betekenis en waarin Nederland een grote reputatie heeft, en die zo mogelijk ook aansluiten bij de innovatieagenda van het bedrijfsleven. Nederland zet op deze voorzieningen in om zich in Europa te kunnen profileren en tegelijk te profiteren van de regionale en nationale
uitstraling. Dergelijke faciliteiten hebben bovendien een sterke aantrekkingskracht op buitenlands talent. Een recent voorbeeld van een grote faciliteit is LOFAR, waarbij op een zeer innovatieve manier astronomisch onderzoek wordt gedaan en er tegelijkertijd ook
systematische metingen voor o.a. seismologisch onderzoek mogelijk zijn.

BIG Facilities: Budget voor Investeringen in Grootschalige onderzoeksfaciliteiten
Een structureel Budget voor Investeringen in Grootschalige Onderzoeksfaciliteiten (BIG Facilities) moet voorkomen dat Nederland achterop raakt en niet mee kan doen bij onderhandelingen over nieuwe internationale, met name Europese faciliteiten. Gezien het strategische karakter van deze faciliteiten gaat het hierbij om een structureel fonds
dat jaarlijks gevoed wordt en waaruit over een reeks van jaren diverse grootschalige researchfaciliteiten kunnen worden bekostigd.Het Innovatieplatform denkt dat jaarlijks een bedrag van minimaal 125 miljoen euro extra nodig zal zijn om Nederland een leidende positie te geven. Dat bedrag is gebaseerd op basis van schattingen van
investeringsniveaus in het buitenland, met name de Verenigde Staten. De financiering van de kennisexploitatie van een faciliteit gedurende bijvoorbeeld de eerste tien jaar is daarin meegenomen. Gerichte inhaalactie Nederlandse kennisinstellingen hebben problemen met het handhaven of upgraden van bestaande grote infrastructurele voorzieningen. De
exploitatie en vernieuwing van bestaande faciliteiten zijn lastig in het wetenschappelijk onderzoek, als gevolg van gebrekkige of ontoereikende financieringsmechanismen. In sommige gevallen is daardoor een kwaliteitsachterstand ontstaan. Als zo'n grootschalige onderzoeksfaciliteit een strategische rol blijft vervullen, zou een 'major upgrade' moeten kunnen meedingen in dezelfde procedure die ook geldt voor nieuwe grootschalige onderzoeksfaciliteiten. Daarmee ontstaat een eerlijk competitiesysteem.
Een gerichte inhaalactie is nodig om tot een structurele ophoging van investeringsbudgetten te komen. Een verdubbeling van de bestaande budgetten leidt tot een extra bedrag van 28 miljoen euro per jaar. De slag aan het innovatiefront wordt steeds meer geleverd rond grootschalige en geavanceerde onderzoeksfaciliteiten met een sterke
internationale uitstraling. Zulke researchfaciliteiten zijn van grote maatschappelijke betekenis en niet alleen essentieel voor de kwaliteit van onderzoek en de uitstraling
daarvan, maar ook een magneet voor talent.
Vijf adviezen op een rij
Samenvattend luiden de adviezen van het Innovatieplatform in het rapport 'Kennisambitie en researchinfrastructuur als volgt:
- Ontwikkel voor Nederland een stelsel van strategische Road Maps voor elk van de drie grote wetenschapsdomeinen, parallel aan de ESFRI Road Maps.
- Creëer BIG Facilities: een structureel Budget voor Investeringen in Grootschalige Researchfaciliteiten, waaruit concrete voorstellen die passen bij de Road Maps gefinancierd kunnen worden.
- Ontwikkel een flankerend inhaalbeleid gericht op versterking van bestaande infrastructuurvoorzieningen bij universiteiten en onderzoeksinstituten d.m.v. verdubbeling van het budget voor 'NWO-groot' en 'NWO-middelgroot'. Het is daarbij aan te bevelen om te inventariseren welke faciliteiten versterking behoeven en op welke wijze daarbij meer
efficiency (bijvoorbeeld 'facility sharing') en minder overlap kan worden bereikt.
- Ontwikkel een transparante, niet-bureaucratische beoordelings- en besluitvormingsprocedure voor grootschalige researchinfrastructuurplannen.
- Richt een Task Force op met de taak om voor het einde van 2005 met een concreet uitwerkingsplan gericht op besluitvorming te komen.

bron:RVD

Bekijk ook deze populaire persberichten

Trending

Popular