De handelsvolumes (liquiditeit) op de Nederlandse groothandelsmarkt voor elektriciteit zijn ten opzichte van 2003 toegenomen maar blijven relatief laag. Hierdoor wordt de ontwikkeling van efficiënte marktwerking belemmerd. Landen als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië doen het op het gebied van liquiditeit beter, aldus de Directie Toezicht Energie (DTe) van de NMa in een rapport dat vandaag aan de minister van Economische Zaken is overhandigd.
Eà©n van de redenen hiervoor is dat onvoldoende vooruitgang is geboekt bij het invoeren van de reeds in 2004 door DTe aanbevolen maatregelen om de transparantie, liquiditeit en marktwerking te verbeteren.
DTe, onderdeel van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), is van oordeel dat de mate van transparantie van de groothandelsmarkt voor elektriciteit in de Europese landen geharmoniseerd dient te worden. Nu scoort Nederland in de Europese context gemiddeld wat betreft het transparantieniveau en blijken de verschillen in transparantie tussen de Europese landen relatief groot te zijn. Zo is voor publiek toegankelijke informatie over onder meer de elektriciteitsvraag, het daadwerkelijke gebruik van de landgrensoverschrijdende interconnectie en de handelsresultaten op de termijnmarkt niet of slechts beperkt aanwezig in Nederland. Deze informatie is essentieel voor marktpartijen om te kunnen functioneren en concurreren op de elektriciteitsmarkt.
Uit het DTe-onderzoek blijkt verder dat het aantal spelers op groothandelsmarkt voor elektriciteit in 2004 is toegenomen. De liquiditeit ten opzichte van het lage niveau in 2003 is ook verbeterd. Dit is gunstig voor de concurrentie. Daarentegen kan het voorkomen dat op momenten van schaarste slechts een beperkt aantal partijen kunnen voldoen aan een extra vraag naar elektriciteit. Om effectieve concurrentie in de energiesector te bevorderen is het belangrijk dat voldoende handel plaatsvindt en er genoeg marktpartijen actief kunnen zijn. Gezonde concurrentie tussen marktpartijen resulteert in juiste prijsvorming. Daarom adviseert DTe de minister van Economische Zaken om, in de komende periode, naast een aantal eerder aanbevolen maatregelen verder te implementeren ook een aantal aanvullende maatregelen te nemen om de mededinging en liquiditeit op de groothandelsmarkt elektriciteit te verbeteren:
- Verder bevorderen dat afstemming plaatsvindt tussen TenneT en buitenlandse netbeheerders om op korte termijn de beschikbare grensoverschrijdende importcapaciteit te vergroten en de marktkoppeling met Duitsland in te voeren.
- De DTe adviseert om de importcapaciteit (de transportcapaciteit voor elektriciteit naar Nederland) in kleinere hoeveelheden en gespreid over het jaar te veilen om zo de elektriciteitshandel te stimuleren.
- DTe adviseert om op korte termijn een goedwerkende onbalansmarkt voor gas te realiseren. Startpunt hiervoor is het vrij verhandelde volume aan gas op de vrije gasmarkt te verhogen. Hiertoe moeten afnemers van gas in staat worden gesteld om van Gas Unie Trade & Supply volumes in te kopen via de zogenaamde TTF, een vrije handelsplaats voor gas;
- De mogelijkheden van handelaren om zich efficiënt in te dekken tegen financiële risico's is een belangrijke voorwaarde om actief te worden op de elektriciteitsmarkt. DTe adviseert om de ontwikkeling van bestaande initiatieven in het aanbieden van diensten aan marktpartijen om hun financiële risico's af te dekken (zoals Endex) nauwlettend te volgen. DTe blijft de ontwikkelingen volgen, en zal in 2005 met name nagaan of ook kleinere marktpartijen zich actief aansluiten bij een marktinitiatief zoals Endex;
- DTe adviseert meer informatie over de OTC-markt te publiceren en internationale harmonisatie op het gebied van transparantie te bevorderen. DTe zal samen met de markt mogelijkheden onderzoeken om meer transparantie te creëren inzake de OTC-verhandelde volumes;
- versneld beschikbaar maken van handel in interconnectiecapaciteit gedurende de dag (intraday). DTe zal samen met de Belgische (CREG) en Franse (CRE) toezichthouders de mogelijkheden hiertoe nagaan en concreet uitwerken;
- wijziging van het huidige maximum voor het importeren van landgrensoverschrijdende importcapaciteit voor marktpartijen. Het huidige volume maximum is 400 MW voor alle marktpartijen. Door de wijzing wordt onderscheid gemaakt tussen marktpartijen met en zonder geïnstalleerd productievermogen in Nederland. Het Ministerie van Economische Zaken en DTe moeten hiertoe de eerste stappen nemen .
DTe adviseerde vorig jaar eveneens om productiecapaciteit van de grotere producenten periodiek te veilen aan de markt. Deze maatregel is in 2004 nader onderzocht. DTe gaat over dit onderwerp de sector consulteren.
bron:NMA