Bij de opgravingen onder het vroegere
modehuis Meyer aan de Langestraat, in het historische winkelcentrum
van Alkmaar, werd door Alkmaarse stadsarcheologen een bijzondere en
uiterst zeldzame topvondst gedaan: een 15e eeuwse bronzen
lavabo.
De lavabo, een soort waterpot met hengsel
en twee schenktuiten, is versierd met monsterlijke koppen.
Dergelijke bronzen lavabo’s zijn uiterst zeldzaam. Uniek aan
de Alkmaarse vondst is bovendien dat deze compleet is. De lavabo
was destijds al een erg kostbaar stuk huisraad. Deze werd gebruikt
tijdens speciale feestmalen, waar het handenwassen voor de maaltijd
een soort ritueel was. Het gebruik van een kostbare lavabo
onderstreepte het aanzien van de gastheer. Een lavabo als nu
gevonden komt onder meer voor op het schilderij het Lam Gods dat in
Gent in de Sint Baafskathedraal hangt. Er zijn in Nederland nog
geen 10 Lavabo's bekend.
Middeleeuws koopmanshuis
De opgraving aan de Langestraat 3-5 is
uitgevoerd vanwege een omvangrijke winkelverbouwing. In de periode
van 7 februari tot 6 maart is maar liefst een oppervlak van 350 m2
onderzocht. Er zijn talrijke funderingen, baksteenvloeren, rode
plavuizenvloeren, zes kelders, een ovenconstructie, twee riolen en
zes beerputten opgegraven.
Tussen de Mient en de Boterstraat loopt
een lange gemetselde bakstenen muur. Hier moet rond 1400 een enorm
middeleeuws koopmanshuis hebben gestaan. Van bewoners van deze
huizen, behorend tot de top van Alkmaar, is naast de zeldzame
lavabo, ook een grote hoeveelheid huisraad gevonden, zoals een
tinnen bord, een kan en glaswerk. Dit alles werd gevonden in
beerputten waar ook vuilnis in werd geworpen.
In de loop der eeuwen onderging dit pand
een reeks verbouwingen, waarbij het in de 15de of 16de eeuw is
opgesplitst in meerdere panden.
Eerste stadsontwikkeling
Door deze en andere opgravingen van de
afgelopen jaren, is een beeld te vormen van de eerste
stadsontwikkeling van Alkmaar. Zo ontstond in de 13de eeuw een
havenfront langs de Mient, verrezen er rond 1250 langs de Houttil
grote bakstenen ‘stadskastelen’, rond het Waagplein lag
een haventerrein met verspreide houten gebouwtjes en aan de Voordam
vond rond 1280/1290 al een eerste uitbreiding van de stad plaats
richting Voordam/Achterdam en Fnidsen. Of er aan de andere kant net
zulke stadskastelen stonden, moet toekomstig onderzoek nog
uitwijzen.
bron:Gemeente Alkmaar