amsterdam - Bewoners van de binnenstad van Amsterdam willen dat de
overheid geen zendmasten voor UMTS meer toestaat, totdat zeker is dat
ze geen gevaar voor de gezondheid vormen. Op zaterdagmiddag 16 april
houden zij een landelijke demonstratie op de Dam in Amsterdam. Sommige
wetenschappers en politici maken zich zorgen. De Gezondheidsraad vindt
het echter niet nodig om voorzichtig te zijn.
"De Gezondheidsraad is fout bezig", vindt Hans Derks, voorzitter van de
actiegroep Bezorgde Bewoners en Zendmasten (BEBEZ). "Kennelijk zitten
er mensen in die ethisch-medisch niet zuiver op de graat zijn". Hij
doelt op het principe van Hippocrates: in dubio abstine, bij twijfel
niet doen. "Dat geldt voor medische behandelingen", reageert Eric van
Rongen, contactpersoon van de beraadsgroep stralingshygiàƒÆ’?«ne van de
Gezondheidsraad. Maar hij bevestigt wel dat er twijfel bestaat bij de
Gezondheidsraad. Uit een onderzoek van TNO is gebleken dat GSM en UMTS
cognitieve effecten hebben en dat UMTS bovendien tintelingen en
duizeligheid veroorzaakt. Op dit moment vindt de Gezondheidsraad het
echter niet nodig om voorzichtig te zijn met zendmasten en andere
bronnen van radiofrequente straling. "We zijn er ook helemaal niet
voorzichtig mee geweest", aldus Van Rongen. "Het standpunt van
Hippocrates passen wij niet toe, dan zouden ook veel chemicaliàƒÆ’?«n niet
gebruikt mogen worden. Wij vinden dat we pas hoeven in te grijpen als
er duidelijke aanwijzingen zijn dat de straling gevaarlijk is voor de
gezondheid."
Aanval op gezondheid
Aanwijzingen dat de straling van de zendmasten negatieve gevolgen heeft
zijn er overigens ruimschoots, stelt Derks. "Ons groepje heeft direct
last van de UMTS-masten. Ik ben zelf gezond en op dit moment heb ik
waarschijnlijk geen effecten, maar ik vind het een aanval op mijn
gezondheid. De aandoeningen van twee patiàƒÆ’?«nten met astma en migraine
zijn verergerd na de komst van een antenne recht tegenover hun huis.
Sommige mensen zijn overgevoelig en hebben ook op afstand nog last van
een zendmast. En een aantal wetenschappers zegt dat de straling heel
gevaarlijk is." Een daarvan is prof. Lucas Reijnders van de afdeling
milieukunde van de Universiteit van Amsterdam. "Zolang niet is
vastgesteld dat de straling geen kwaad kan voor de gezondheid, moet het
voorzorgsprincipe gelden. Dat is niet overdreven. Er zijn aanwijzingen
dat GSM-telefoons schade toebrengen aan erfelijk materiaal en dat zij
invloed hebben op de werking van de hersenen." Reijnders verwijst ook
naar het onderzoek van TNO. "Dat zat goed in elkaar en het zou wel zeer
toevallig zijn als de resultaten niet kloppen."
Wetenschappelijk onderzoek
Het onderzoek van TNO is echter niet het enige onderzoek dat wijst op
gevolgen voor de gezondheid van zendmasten en andere bronnen van
straling, zoals DECT-telefoons, digitale babyfoons, draadloze netwerken
en het C2000-systeem van brandweer en politie. Het REFLEX onderzoek in
opdracht van de Europese Commissie vond dubbele DNA-breuken, een
bevestiging van eerder onderzoek. Dat leidt tot een verhoogde kans op
kanker. Epidemiologische studies tonen een verband aan tussen een
veelheid aan gezondheidsklachten en de nabijheid van zendmasten. "In de
hersenen bevinden zich elektromagnetische veldjes, die beàƒÆ’?¯nvloed
worden door de straling. Er zijn meer dan voldoende aanwijzingen dat
mensen zich echt zorgen moeten maken", aldus Derks. "Het is alleen nog
de vraag voor wie het schadelijk is, in welke omstandigheden en in
welke mate." De demonstratie is daarom ook een oproep aan alle artsen
in Nederland, om het probleem te onderkennen en in actie te komen.
"Geen enkele arts mag genoegen nemen met de redenering van de
Gezondheidsraad", vindt Derks.
Geen mening
De Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst
(KNMG) in Utrecht laat weten geen standpunt te hebben over de
radiofrequente straling. "We hoeven niet overal een standpunt over te
hebben. Onze deskundigheid hierover is niet groter dan die van de
Gezondheidsraad", aldus een woordvoerder. Ook andere medische
organisaties verwijzen naar de adviezen van de Gezondheidsraad.
Huisartsen en specialisten houden zich niet met de mogelijke effecten
van radiofrequente straling bezig.
Sommige politici maken zich wel zorgen, zoals Martijn van Dam (Tweede
Kamer, PvdA). SP en Groen Links willen dat de plaatsing van UMTS-masten
stopt, totdat duidelijk is wat de gevolgen zijn. De Socialistische
Partij ontvangt veel berichten van mensen die bezorgd zijn of klachten
hebben. "Onze mailbox puilt uit. Alles moet onderzocht worden, ook de
straling van DECT-telefoons en draadloze netwerken", aldus een
woordvoerster van de SP.
Einde aan de twijfel?
Ondertussen zijn alle ogen gericht op een onderzoek in Zwitserland, dat
de uitkomst van het TNO-onderzoek zou moeten bevestigen of ontkennen.
Wim van Weegen, persvoorlichter van het ministerie van VROM, verwacht
niet dat het een einde aan de twijfel zal maken. Volgens de
beleidsmedewerkers zijn er heel veel onderzoeken waaruit schade voor de
gezondheid zou blijken. Bij nader inzien vindt men ze niet
wetenschappelijk verantwoord of hebben de onderzoekers onjuiste
conclusies getrokken.
De mening van de overheid kan Derks niet overtuigen. "Het is een soort
Russische roulette. De straling is een pistool op je hoofd, misschien
schiet het wel, misschien niet. Het is ongehoord. De overheid heeft een
voorzorgplicht, zorg voor de gezondheid is een universeel recht van de
mens". Op basis daarvan hebben verschillende gemeenten, waaronder
Eindhoven, de plaatsing van UMTS-masten tijdelijk stilgelegd. Ook een
aantal woningcorporaties staat geen zendmasten meer toe. De
demonstratie op de Dam komt dus niet uit de lucht vallen. Derks
verwacht ongeveer 500 deelnemers. "En het wordt niet de laatste
demonstratie."
Bron: Ingezonden persbericht