Ouders, leerlingen en studenten moeten een zo groot mogelijke keuzevrijheid hebben. Fusies tussen onderwijsinstellingen in een bepaald gebied leiden soms tot een ongewenste inperking van deze keuzevrijheid. Om dit te voorkomen moet de minister voorgenomen fusies gaan toetsen. Dat stelt de Onderwijsraad in zijn advies Variëteit in schaal, dat vanochtend is overhandigd aan minister Van derHoeven van Onderwijs.
De Onderwijsraad stelt voor dat onderwijsinstellingen die willen fuseren, dit in de toekomst melden aan de Minister. Door het instellen van een meldings- plicht kan de Minister toetsen of de voorgenomen fusie niet leidt tot een ongewenste inperking van de keuzevrijheid in een bepaald gebied. Een dergelijke fusietoets is met name van belang voor het hoger onderwijs, de bve-sector en het voortgezet onderwijs. Bij het beoordelen van een fusie staat het behoud van keuzevrijheid voorop. De criteria die de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) hanteert in andere sectoren, bijvoorbeeld de zorg, kunnen als voorbeeld dienen.
Grootschaligheid roept bij velen gemengde gevoelens op. Dat grotere schaal altijd leidt tot een slechtere kwaliteit is echter niet bewezen. Voor bureaucratie als negatief effect van een grotere schaal is momenteel veel belangstelling. Aandacht voor kwaliteit en bureaucratie draagt bij aan de beheersing van grootschaligheid. Daarnaast ziet de raad nog een derde invalshoek om grootschaligheid te beheersen: via het garanderen van keuzevrijheid.
Kleinschaligheid voor een goed klimaat
Voor een goed klimaat op school is onderlinge verbondenheid van cruciaal belang. Relaties tussen leerlingen (en studenten) onderling, maar ook tussen personeel en leerlingen dragen daaraan bij. In een kleinschalige omgeving voelen leraren zich prettiger dan op grotere scholen. De raad bepleit het streven naar kleinschaligheid op het niveau waar leerlingen en studenten hun onderwijs volgen: een onderwijsinstelling kan wel groot zijn, als de leeromgeving van de leerling maar kleinschalig is georganiseerd.
Besturen in bescheidenheid
Grootschaligheid heeft ook een cultureel aspect. De Onderwijsraad is van mening dat het bestuur en management in alle onderwijssectoren moet uitstralen dat het in dienst staat van het primair proces van leren en onderwijzen. Daarbij past een cultuur van bescheidenheid.
bron:Onderwijsraad