Ten behoeve van de expositie en catalogus
is informatie over Antoon van Welie’s oeuvre en leven van
harte welkom! Bent u in het bezit van een schilderij of tekening
van de hand van de kunstenaar? Kent u een mooi verhaal over Antoon
van Welie? Graag hoort museum het Valkhof in Nijmegen graag van u
vóór 24 november aanstaande!
De laatste decadente schilder. Die status
geeft Museum Het Valkhof de symbolist, societyportrettist en
religieus kunstenaar Antoon van Welie (Afferden, Gelderland 1866
– 1956 Den Haag). Diva’s en politici, adel en pausen
poseerden voor Antoon van Welie. Van paus Pius X en prins Hendrik
tot toneelspeelster Sarah Bernardt en zangeres Yvette Guilbert. Dat
maakte de kunstenaar tot dé portrettist van de internatonale
society.
Museum Het Valkhof organiseert van 14
april tot en met 12 augustus 2007 een grote
overzichtstentoonstelling van het bijzonder uitgebreide en
gevarieerde oeuvre van Antoon van Welie. Daarmee krijgt hij binnen
de kunstgeschiedenis de plaats die hij verdient, naast bijvoorbeeld
Jan Toorop – die eenzelfde artistieke ontwikkeling laat zien
– en de Hongaarse portrettist Philip de
László.
Fin de siècle-kunstenaar
“Wie een poging mocht wagen van de
moderne vaderlandsche schilderkunst een kenschetsend overzicht te
geven, zou aan Antoon van Welie een afzonderlijk hoofdstuk dienen
te wijden”, noteert letterkundige Frits Lapidoth in 1912 in
het tijdschrift Op de hoogte. Museum Het Valkhof zal in de zomer
van 2007 dit hoofdstuk gaan schrijven.
Antoon van Welie, geboren in 1866 te
Afferden bij Nijmegen, ontwikkelt zich in de jaren 1890 tot een
typische fin de siècle-kunstenaar: zelfbewust en mondain. Na
opleidingen in Vught, Den Bosch en Antwerpen, besluit Antoon van
Welie in 1899 in België te exposeren. De eerste aanzet tot
furore is gegeven. De symbolistische werken die ontstaan, doen
denken aan het werk van de Engelse Prerafaëlieten en Franse en
Duitse symbolisten als Gustave Moreau en Franz von Stuck. Bij het
zien van zijn schilderijen met sprookjesachtige taferelen in een
mysterieuze symbolentaal – gebaseerd op de drama’s van
Dante, Shakespeare en Maurice Maeterlinck – karakteriseert de
beroemde Franse schrijver Anatole France hem als “de laatste
decadente schilder”.
Internationale society
Tussen 1900 en 1925 is Antoon van Welie
dé portrettist van de internationale society. In zijn
ateliers in Parijs, Rome, Londen en Den Haag portretteert hij veel
bekende gezichten: naast paus Pius X ook de pausen Benedictus XV en
Pius XI, leden van de familie Beelaerts van Blokland, conservator
Abraham Bredius, maar ook zijn moeder Jacoba van Welie-Verploegen
en diverse personen uit zijn geboortestreek, zoals dokter Deelen
uit Druten. In binnen- en buitenland begeeft Antoon van Welie zich
in de flamboyante en theatrale kringen van literatuur en toneel
waaruit onder meer portretten van de schrijvers Louis Couperus en
Willem Kloos, de toneelspeelster Theo Mann-Bouwmeester en
balletdanseres Anna Pavlova voortvloeien.
Geloof
In de jaren voor zijn dood is het
christelijk geloof een onmiskenbare inspiratiebron voor Antoon van
Welie. Hij stelt zijn leven in dienst van God, spreekt, schrijft en
schildert daar vrijwel uitsluitend over. De sentimentele zoetheid
van zijn religieuze beeldtaal wordt echter verzwakt door een gebrek
aan stijl, voortkomend uit een steeds brozer wordende gezondheid.
Antoon van Welie’s alter stil vindt geen waardering meer. Hij
sterft, bijna negentig jaar oud, in 1956 en met hem ook zijn
artistieke erfenis.
Tentoonstelling beslecht tweestrijd
Museum Het Valkhof wil met de
tentoonstelling Antoon van Welie (1866-1956) - De laatste decadente
schilder het unieke verhaal vertellen van deze internationaal
befaamde kunstenaar - die tot op heden weinig kunsthistorische
aandacht kreeg. Op bijzondere wijze toont dit monografisch
retrospectief hoe Antoon van Welie als symbolist bekend werd, wat
zijn status als portrettist was en hoe hij zich ontwikkelde tot
religieus kunstenaar. De expositie schetst het beeld van Antoon van
Welie’s tweestrijd tussen appreciatie en afkeuring - de
tragiek van zijn persoonlijke en kunstzinnige leven -, en geeft hem
tegelijkertijd een plek binnen de Nederlandse
kunstgeschiedenis.
Gezochte werken
Naar de volgende werken is Museum Het
Valkhof speciaal op zoek:
- Dubbelportret van gravinnen Des Tombe,
schilderij 1899
- De dame met het masker, Portret van Mrs.
Adams Beck (ook genoemd: Mrs. Hodgkinson),
pastel 1911
- Portret van hertogin De Vendome (geboren
prinses Henriëtte van België), schilderij 1923-1924
- Portret van mevrouw van Tets van
Goudriaan (geboren barones Schimmelpenninck van der Oye),
schilderij, datering onbekend
- Mélodie d’amour, schilderij
1900-1919
- L’Aryenne, 1906, tekening
(gebruikt als omslag voor roman van Jean Lorrain)
- De sleutel van het mysterie, tekening
1912
- De Neofiet, aquarel 1916
bron:Museum Valkhof