Hoogleraar Erasmus MC waarschuwt voor orgaantoerisme

Donatie bij leven is voorlopig de beste manier om het donortekort in Nederland aan te pakken. "Als wij het in Nederland niet goed aanpakken, verwacht ik een vorm van orgaantoerisme naar landen waar nieren bijvoorbeeld te koop zijn," betoogt prof.dr. Jan IJzermans in zijn oratie. IJzermans hield op 27 mei zijn inaugurele rede ter gelegenheid van het aanvaarden van het ambt als hoogleraar transplantatiechirurgie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

In Nederland staan ongeveer 1500 mensen per jaar op de wachtlijst voor een orgaantransplantatie. Daarvan is zo'n 85% nierpatiënt. Deze 1200 mensen moeten veelal meerdere keren per week een uren durende dialyse ondergaan, in afwachting van een nieuwe nier. Een niertransplantatie betekent kans op genezing, verbetering van de kwaliteit van leven en is na een jaar tevens kosteneffectiever dan dialyse.

Bij het huidige systeem voor orgaandonatie na overlijden bestaat een groot tekort aan donororganen , omdat familieleden meestal (70%) toestemming weigeren (70%). De wachtlijsten voor orgaantransplantatie worden daardoor steeds langer. IJzermans pleit daarom voor mà©à©r donatie bij leven. Voor donatie bij leven kunnen familieleden, vrienden en kennissen van nierpatiënten worden ingeschakeld. Een 'levende' nier is bovendien kwalitatief beter en gaat langer mee dan een nier van een overleden donor.

IJzermans: "Wij moeten er voor zorgen, dat de donor zo min mogelijk last heeft van zijn donatie. Met de huidige open operatietechnieken en laparoscopie kunnen wij een korte opnameduur en snel herstel bereiken. Donoren en patiënten zijn zeer tevreden over de donatie en de transplantatie, zo blijkt uit onderzoek. Verder zouden financiële hindernissen moeten worden weggenomen, zonder dat de balans doorslaat naar commerciële belangen of orgaanhandel.

Buiten Europa nemen betaalde donaties al een vlucht. IJzermans uit hierover zijn zorgen: "Als er in Nederland niets verandert op dit gebied, is de kans groot, dat patiënten voor een donornier naar bijvoorbeeld India gaan. Of dichterbij, want bijvoorbeeld in Hongarije en Joegoslavië zijn betaalde donaties niet ongewoon Door donatie bij leven sterk te stimuleren moeten wij in Nederland in staat zijn het orgaantekort te reduceren."

Wanneer het aantal mensen dat bereid is bij leven te doneren groter wordt, kan ook via het zogenaamde cross-over programma meer worden getransplanteerd. In dit programma wordt de nier van een donor die niet bij zijn partner past, getransplanteerd bij een andere ontvanger in ruil voor een niertransplantatie bij de eigen partner. De goede resultaten van deze programma's maakt uitbreiding van nierdonatie bij leven verantwoord.

bron:Erasmus MC