Het Leidse CROC Project heeft in Washington de Consolidation Award dat is de hoofdprijs - gewonnen van het British Petroleum Conservation Programme. Het CROC Project beschermt de ernstig bedreigde Filippijnse krokodil.
Het project hanteert een nieuwe benadering, gericht op het samenleven van mens en krokodil. Het CROC-project is een initiatief van antropoloog Jan van der Ploeg en bioloog Merlijn van Weerd van het Instituut voor Milieuwetenschappen (CML) van de Universiteit Leiden. Sinds het begin van het project is de krokodillenpopulatie verdubbeld.
Studenten
CROC staat voor Crocodile Rehabilitation, Observance and Conservation. Het project vindt plaats in Noordoost Luzon, in samenwerking met de lokale Isabela State University. Alle projectmedewerkers zijn studenten, van zowel Nederlandse als Filippijnse universiteiten. De winnaars zijn bekend gemaakt in het bijzijn van de beroemde bioloog Edward O. Wilson. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van 75.000 Dollar.
Minder dan honderd
De Filippijnse krokodil (wetenschappelijke naam Crocodylus mindorensis) is een zoetwatersoort die alleen in de Filippijnen voorkomt. Van de 23 krokodilachtigen (krokodillen, alligatoren en gharialen) op de wereld is dit de meest bedreigde soort, met op dit moment een geschatte natuurlijke populatie van minder dan honderd volwassen dieren. Er is vrijwel niets bekend over deze kleine schuwe krokodil die in moerassen en bovenlopen van rivieren leeft. In 1999 ontdekte Merlijn van Weerd met zijn Filippijnse collegas een tot dan toe nog onbekende populatie Filippijnse krokodillen in een afgelegen berggebied op het eiland Luzon. Sindsdien doet het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen onderzoek naar deze bijzondere soort, en naar manieren om hem te beschermen.
Filippijnse krokodil
Ongevaarlijk
Vroeger garandeerden de taboes en geloofssystemen van de inheemse bevolkingsgroepen de krokodillen een veilig bestaan. Immigranten uit andere delen van de dichtbevolkte Filippijnen doden echter de krokodillen voor het leer of vlees, of gewoon uit angst voor deze soort, die in feite voor mensen ongevaarlijk is. Het uitroepen van strikte krokodillenreservaten is onmogelijk in Noordoost Luzon, waar mensen afhankelijk zijn van rivieren, en bovendien de nationale wetgeving niet erg effectief wordt gehandhaafd. Het CROC Project probeert daarom met alle bewoners van het gebied samen te werken om tot lokale bescherming van krokodillen en hun habitat te komen.
Nieuwe kijk
Daarbij wordt uitgegaan van de zogenoemde ecosysteembenadering van de World Conservation Union (IUCN). Deze vrij nieuwe kijk op natuurbescherming heeft als uitgangspunt dat mensen niet buiten de natuur staan, maar er deel van uitmaken. In de praktijk betekent dit dat het CROC Project probeert om de verbanden duidelijk te maken tussen welzijn, ontwikkeling en natuurbescherming.
Trots
De krokodillen zelf hebben geen economische waarde; erop jagen mag niet, en er is geen toerisme in dit deel van de Filippijnen. Maar mensen en krokodillen hebben wel een gemeenschappelijk belang: allebei hebben ze rivieren en meertjes nodig met schoon water, gezonde vispopulaties en beboste rivierhellingen tegen de erosie. Daarom appelleert de campagne aan het gevoel van verantwoordelijkheid om deze zeldzame endemische soort niet te laten uitsterven. En met succes: de lokale bevolking is trots op hun krokodil. Ze beschermt nu actief rivieren en heeft krokodillenreservaten uitgeroepen. Dorpsraden hebben programmas ontworpen en regels uitgevaardigd die niet alleen krokodillen maar ook vis en water beschermen. Deze programmas worden uitgevoerd door een beschermingsgroep die door de dorpen zelf is ingesteld. Wetshandhaving is dus niet langer afhankelijk van de gewantrouwde nationale overheidsinstellingen. Het resultaat is dat de krokodillenpopulatie sinds het begin van het project is verdubbeld.
Lokale kennis
De activiteiten van het CROC Project zijn gebaseerd op een combinatie van sociaal-wetenschappelijk en biologisch onderzoek, uitgevoerd door teams van Nederlandse en Filippijnse studenten. Het sociaal-wetenschappelijk onderzoek zoekt de achterliggende oorzaken van de bedreigde status van de krokodil en wijst effectieve beschermingsmaatregelen aan. De onderzoekers verzamelen informatie over lokale kennis over krokodillen, historische verspreiding, bedreigingen, en de economische achtergronden van de bewoners. De uitkomsten zullen worden gebruikt om het beschermingsprogramma op à©à©n lijn te brengen met lokale wensen en ideeën, en om informatiecampagnes op te zetten.
Zenders
Het biologische onderzoek gaat over ecologie, gedrag en de huidige verspreiding en populatiegrootte van de Filippijnse krokodil. In mei 2005 is een aantal krokodillen gevangen en van zenders voorzien. Studententeams zullen dit en komend jaar, in samenwerking met de lokale beschermingsgroep, de bewegingen van deze krokodillen in kaart brengen. De uitkomsten van dit onderzoek zullen gebruikt worden om samen met de dorpsraden te kijken naar de effectiviteit van de krokodillenreservaten.
Het CROC team bevestigt een
zender aan de staart van een
volwassen Filippijnse krokodil
Hoofdprijs
Het British Petroleum Conservation Programme (BPCP) biedt al 15 jaar lang steun aan innovatieve natuurbeschermingsprojecten in ontwikkelingslanden. Voorwaarde is dat een belangrijk deel van het werk door studenten wordt uitgevoerd. Het CROC Project won in 2002 de BPCP Gold Award; in 2003 de BPCP Top Follow Up Award en dit jaar de hoofdprijs: de Consolidation Award. Vijf Filippijnse studenten werken voltijds in het CROC Project en verdienen op die manier hun inkomen terwijl ze tegelijkertijd hun opleiding voltooien met een specialisatie in krokodillen biologie en natuurbescherming. Op deze manier creëert het project de lokale expertise die nodig is om het programma in de toekomst voort te zetten
Televisie
In september 2004 zijn de Filippijnse krokodil en de activiteiten van het CROC Project gefilmd door National Geographic Television. De documentaire (dangerous encounters: countdown croc) waarin beelden uit de Filippijnen te zien zullen zijn is al uitgezonden in de Verenigde Staten en zal waarschijnlijk in oktober in Nederland op de televisie verschijnen.
bron: Universiteit Leiden