Veel buitenlandse bedrijven vestigen zich
in ons land om gebruik te kunnen maken van gunstige fiscale
regelingen. Jaarlijks stroomt zo'n €3600 miljard (meer dan 8
keer het BNP) door Nederlandse vestigingen van buitenlandse
multinationals. Dit gaat vaak ten koste van zowel rijke als arme
landen, die belastinginkomsten mislopen. Ook trekt het bedrijven
met een slechte reputatie en witwaspraktijken aan. Dit blijkt uit
het vandaag uitgekomen rapport `The Netherlands: A tax haven?' van
SOMO (Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen).
Vaak bestaat een vestiging van een
buitenlandse multinational uit niet meer dan een
`brievenbusbedrijf', een bedrijf zonder werknemers dat beheerd
wordt door een zogenaamd trustkantoor. Ondanks het afschaffen van
enkele regelingen de afgelopen jaren blijft het aantal zogenaamde
`brievenbusbedrijven' snel groeien. Inmiddels telt Nederland er
zo'n twintigduizend.
De aantrekkingskracht voor buitenlandse
multinationals berust voor een belangrijk deel op de
belastingverdragen die Nederland met andere landen heeft
afgesloten. Onderzoeker Francis Weyzig van SOMO: "Door deze
verdragen is het voordelig om betalingen van rente, royalties en
dividenden van een dochterbedrijf in het ene land naar een
moederbedrijf in een ander land via Nederland te laten lopen. Dit
soort `doorsluisconstructies' kunnen echter schadelijk zijn
wanneer bijvoorbeeld het moederbedrijf zich in een
belastingparadijs bevindt." Uit gegevens van de Kamer van
Koophandel blijkt dat een kwart van de Nederlandse
brievenbusbedrijven met voornamelijk financiële activiteiten
een moederbedrijf heeft op de Nederlandse Antillen, een bekend
belastingparadijs.
Daarnaast heeft Nederland een bijzondere
regeling voor financieringsmaatschappijen, bedrijven die de functie
van bankier hebben binnen een grote multinational. De huidige
regeling werd schadelijk bevonden door de Europese Unie en is
daarom afgeschaft met een overgangsregeling tot 2011. In het kader
van "Werken aan Winst" heeft de Tweede kamer onlangs echter een
nieuwe belastingwet aangenomen waarmee sommige schadelijke
constructies in een andere vorm voortgezet kunnen worden. Het gaat
dan met name om de zogenaamde `rentebox'. Op 20 november wordt dit
wetsvoorstel behandeld door de Eerste kamer.
Er ontstaan schadelijke effecten als een
multinational opbrengsten kan wegsluizen zonder daar belasting over
te betalen in het land van herkomst. Dat kan bijvoorbeeld in de
vorm van hoge rentebetalingen aan een financieringsmaatschappij,
maar ook in de vorm van royalties. Andere landen, ook
ontwikkelingslanden, lopen daardoor belastinginkomsten mis.
Voor Nederland levert dit systeem naar
schatting €1,2 miljard aan extra belastinginkomsten op, plus
enkele duizenden banen bij trustkantoren en
belastingadviesbureau's. Daar staat tegenover dat Nederland op
deze manier ook het witwassen van geld vergemakkelijkt en bedrijven
met een slechte reputatie aantrekt, zoals Trafigura, dat betrokken
was bij het gifschandaal in Ivoorkust.
bron:SOMO