Op 25 maart gaat de zomertijd weer in. We
zetten de klok een uurtje vooruit, zodat het 's avonds langer
licht blijft. Het merendeel van de Nederlanders is hier tevreden
mee, maar er zijn ook tegenstanders die de zomertijd graag willen
afschaffen. Slaaponderzoeker Marijke Gordijn van de
Rijksuniversiteit Groningen vindt dat niet nodig, maar constateert
wel dat er erg weinig bekend is over de voor- en nadelen.

De zomertijd werd voor het eerst ingevoerd
in Nederland van 1916 tot 1945. In 1977, vanwege de oliecrisis,
vond de herintroductie plaats. Want, zo dacht men, het is
energiebesparend als het 's avonds langer licht blijft. 'En de
meeste mensen vinden het vaak prettig om een uurtje langer licht te
hebben,' vertelt Marijke Gordijn.

Ongelukken

Tegenstanders van de zomertijd beweren dat
het uurtje minder slaap in het weekend ervoor zorgt dat mensen
maandagochtend sneller ongelukken veroorzaken. Gordijn is niet
overtuigd. 'Er is ooit een onderzoek gedaan waaruit bleek dat
mensen op de maandagochtend na de zomertijd minder alert zijn op de
weg. Maar er bleek ook dat verkeersdrukte meer gespreid is op zo'n
dag, omdat veel mensen nog even doorslapen. Daardoor wordt de kans
op ongelukken weer kleiner.'

Uit de pas

Gordijn legt uit wat er gebeurt als we de
klok verzetten. 'Je lichaam heeft een eigen ritme, de biologische
klok, die ongeveer 24 uur duurt. Dit zogenaamde circadiane ritme
stuurt onder andere de slaap aan. Maar omdat dit ritme niet precies
24 uur duurt, moet het steeds bijgesteld worden. Dat gebeurt via
licht.' Door ons gedrag (de gordijnen dicht doen bijvoorbeeld)
kunnen we dit proces een beetje sturen, maar uiteindelijk wordt ons
interne ritme vooral beïnvloed door licht en niet door het
horloge. 'Door de klok te verzetten gaat je interne ritme opeens
uit de pas lopen met de licht/donker-cyclus.'

Toestand

Gordijn denkt echter dat de meeste mensen
zich redelijk goed kunnen aanpassen als de klok verzet wordt. 'Na
een paar dagen lost het zich voor het grootste deel vanzelf weer
op. Bovendien gaat het maar om een uurtje.' Toch is Gordijn geen
uitgesproken voorstander van de zomertijd. 'Het blijft natuurlijk
een hele toestand. En het nut is niet helemaal duidelijk. Sommige
wetenschappers beweren dat er haast helemaal geen energie bespaard
wordt.' Bovendien zijn er groepen die extra veel last hebben van
het verzetten van de klok. 'Kinderen bijvoorbeeld. Die leven
minder op de klok, en hebben daardoor ook meer
aanpassingsproblemen.'

Verbetering

Gordijn ziet wel mogelijkheden tot
verbetering. 'Nu is het zo dat de zomertijd zaterdagnacht ingaat.
Dat is waarschijnlijk praktisch voor het bedrijfsleven. Maar in het
weekend slapen we toch al vaak uit, dit uurtje komt daar nog eens
overheen. Niemand gaat immers eerder naar bed, omdat we
zondagochtend er toch niet vroeg uit hoeven.' Daardoor wordt er
een extra slaaptekort opgebouwd en zijn we maandagochtend flink
moe. Dit zou misschien opgevangen kunnen worden als de zomertijd
door de week ingaat. 'Dan gaan mensen wellicht een uur eerder naar
bed en passen ze zich sneller aan.'

Onderzoek

Gordijn benadrukt dat voor een goede
evaluatie van de zomertijd meer kennis nodig is over slaap en de
biologische klok. 'De RUG werkt nu samen met allerlei andere
instituten in een groot Europees project, EUCLOCK, met als doel
erachter te komen hoe de biologische klok in het dagelijks leven
werkt.' Met meer kennis hierover kunnen er ook betere uitspraken
gedaan worden over de voor- en nadelen van de zomertijd.

bron:Rijksuniversiteit Groningen

Bekijk ook deze populaire persberichten

Trending

Popular