Wie tegen de wettelijke regels in misbruik
maakt van persoonsgegevens moet strafrechtelijk kunnen worden
vervolgd. Dat betogen Berend de Vries en Sjaak Nouwt.
Nu de dreiging van een terroristische
aanslag weer op ons netvlies staat, vinden we het geen
probleem dat we een beetje privacy inruilen voor wat meer
veiligheid. Die maatregelen zijn op dit moment gewoon
noodzakelijk.
Wat wel een probleem is dat een betoog ten
faveure van meer of betere bescherming van de privacy vaak ten
onrechte wordt gezien als een betoog dat diametraal staat
tegenover veiligheid. Het idee is dat het inleveren van een
beetje privacy altijd ten goede komt aan meer veiligheid en dat
andersom het kiezen voor meer privacy betekent dat je tegelijk
voor een minder veilige samenleving kiest. Dat is zeker niet altijd
het geval.
Veiligheid
Ons pleidooi heeft niets met minder
veiligheid te maken. Het doel is juist dat kwaadwillenden
ervan worden weerhouden dat ze uw en onze persoonlijke
gegevens zomaar in handen krijgen en er iets mee doen dat
schadelijk voor ons is. In zekere zin zorgt dit voorstel voor
meer veiligheid, doordat vertrouwelijke gegevens gewoon
privé blijven.
In het radioprogramma Eén op de
middag op 16 augustus werd een oud-directeur van een
handelsinformatiebureau geïnterviewd. Hij vertelde
hoe hij vroeger informatie verzamelde over te onderzoeken
personen en bedrijven. Op zoek naar een eventueel
strafblad, belde hij naar een rechtbank met het verzoek om dit voor
hem in een databank op te zoeken. Omdat hij zich uitgaf voor
een medewerker van een andere rechtbank en ook refereerde aan
de computersystemen waarin deze informatie opgeslagen
was, verkreeg hij die informatie vaak zonder veel moeite. Ook
bij andere instanties zoals sociale diensten,
zorginstellingen, uitzendbureaus en nutsbedrijven was deze
methode succesvol.
Is dat nu problematisch? Ja, een deel van
deze handelsinformatiebureaus verzamelt - in opdracht van
anderen - informatie waartoe ze niet gerechtigd zijn. Dat is
kwalijk omdat die gegevens ten nadele van u gebruikt kunnen
worden. Een werkgever kan op grond van dergelijke informatie
bijvoorbeeld besluiten u niet aan te nemen, omdat hij of
zij er bijvoorbeeld achter is gekomen dat u in het verleden
veel ziek bent geweest. Ook kan dergelijke informatie ertoe
leiden dat u een verzekering wordt geweigerd of bijvoorbeeld dat
het ten onrechte gebruikt wordt in een juridische
procedure. Dit is geen fictie. In de uitzending vertelde de
oud-directeur dat zelfs enkele gerenommeerde
advocatenkantoren van zijn diensten gebruik hebben
gemaakt.
Regels
Wanneer dergelijke bureaus informatie
verzamelen uit openbare bronnen en zich daarnaast houden aan
een speciaal voor deze branche opgezette privacygedragscode,
is er niets aan de hand. Een groot deel van deze bureaus houdt zich
daaraan.
Toch zijn er informatiebureaus die het
niet zo nauw nemen met de privacyregels. Dit bleek ook uit een
klein onderzoek van het radioprogramma. Het interessante was dat de
opgebelde bedrijven vaak redelijk goed op de hoogte waren van
wat nu wel en niet mag, maar dat ze ondanks die kennis het
gevraagde - na enig aandringen - toch konden leveren.
Dergelijke praktijken schaden het
vertrouwen dat wij moeten kunnen hebben in het bedrijfsleven
en de overheid. De informatie die op onrechtmatige wijze
wordt verzameld is vaak afkomstig van werknemers van
overheidsinstellingen en bijvoorbeeld van banken. Zij
verstrekken deze informatie vaak onbedoeld. Een enkeling doet
het bewust, doordat hij of zij als informant werkt voor een
handelsinformatiebureau. Het College Bescherming
Persoonsgegevens (CBP) is een onafhankelijke instantie
die de taak heeft om toezicht te houden op de naleving van de
wetgeving die het gebruik van persoonsgegevens regelen.
De instrumenten waarover zij beschikt zijn voor het
toezicht op het merendeel van de bedrijven en instellingen
toereikend.
Deze instrumenten zijn echter onvoldoende
om bedrijven en instellingen die de privacyregels bewust
overtreden te corrigeren, zoals een aantal
handelsinformatiebureaus. Degenen die bewust misbruik maken
van gegevens beïnvloed je niet door een gedragscode of een
dringend advies. Zelfs een last onder dwangsom heeft weinig zin. Je
legt dan immers enkel de verplichting op om de huidige
handelswijze te staken. Zo was het handelsinformatiebureau
waarvan de oud-eigenaar in het radioprogramma aan het woord kwam,
in 2001 al een keer onderzocht door de voorganger van het CBP,
de Registratiekamer. Na een herhalingsonderzoek in 2003
bleek dat het bureau zijn handelwijze slechts ten dele had
aangepast. Om toch effectief op te kunnen treden tegen met name
bedrijven en instellingen die bewust inbreuk maken op de
privacy, pleiten wij voor een wetswijziging die het overtreden
van de geldende privacyregels strafbaar stelt. Niet alleen
privé-detectives en handelsinformatiebureaus die
te diep graven in het privé-leven van burgers, maar alle
bedrijven of overheidsinstanties die onzorgvuldig
omspringen met gegevens van consumenten, burgers of bedrijven
moeten wat ons betreft strafrechtelijk kunnen worden
aangepakt.
De gedachte is dat men zich wel aan de
geldende privacyregels zal houden wanneer men risico loopt op
een forse boete en eventueel zelfs op een gevangenisstraf. Ook
in een aantal andere Europese landen, zoals België
en Denemarken, zijn vergelijkbare strafbepalingen
ingevoerd.
Bron: Universiteit van Tilburg
Bekijk ook deze populaire persberichten
Popular
- Guus Meeuwis’ Groots Overzee concert dit jaar op Texel
- Gratis online meting organisatiecultuur
- Tas ballonnen achtergelaten op Den Haag CS, verdachte geeft zichzelf aan
- ATN Arab IPTV box: meer dan Arabische 500 TV zenders in HD-ready kwaliteit zonder schotel!
- Digital Yuan wordt beschouwd als “Hoogste Potentiële Opbrengst” Investering