RPB: Dubbelrol overheid belemmert werking grondmarkt

Het is tijd dat de overheid zich richt op doeltreffender en doelmatiger alternatieven voor het huidige grondmarktbeleid. De werking van de grondmarkt heeft ertoe geleid dat landbouwgrond een speculatieproduct is geworden. Doordat de prijs niet langer bepaald wordt door de agrarische waarde maar vooral door mogelijke toekomstige bestemmingen zoals woningbouw, stijgen de grondprijzen ver uit boven de oorspronkelijke waarde. Bedrijfsovernames binnen de landbouw zijn hierdoor problematisch. Ook investeringen in natuurgebieden, zoals de Ecologische Hoofdstructuur, of veiligheidsprojecten tegen overstromingen, zoals Ruimte voor Water, komen moeilijk en slechts tegen hoge publieke kosten van de grond. 

Ook op het gebied van de grondmarkt voor bedrijventerreinen doen zich problemen voor. Hier zorgt de werking van de grondmarkt voor een onevenredig snelle uitbreiding van het areaal aan bedrijventerreinen. De functiescheiding leidt bovendien tot een toename van de mobiliteit. Doordat de grond voor bedrijventerreinen tegen relatief lage prijzen wordt uitgegeven, is het voor veel bedrijven niet de moeite waard om te investeren in het onderhoud van hun pand en perceel; verhuizen naar een ander stuk grond is vaak goedkoper. Dit leidt tot een snelle veroudering van de bedrijventerreinen. Die veroudering vormt een maatschappelijk probleem: de kosten voor herstructurering van de terreinen komen terecht bij de overheid. 
 
Dit constateren de auteurs van de studie 'De markt doorgrond, Een institutionele analyse van grondmarkten in Nederland' die het Ruimtelijk Planbureau vandaag uitbrengt. In deze studie bestuderen zij de werking van de grondmarkten voor agrarische grond en voor bedrijventerreinen. Aan de hand van deze casestudy's komen zij tot de conclusie dat een bescheidener rol van de overheid gewenst is. Nu nog heeft de overheid een dubbelrol als zowel marktspeler als marktmeester. Zo'n koerswijziging moet in kleine stappen worden ingevoerd omdat een te rigoureuze omvorming de werking van de grondmarkt te veel zou verstoren. 
 
bron:RPB