Op 1 juni kan Nederland naar de stembus om zich uit te spreken voor of tegen een Europese grondwet. De overheid probeert met een ja-campagne zelfs de grootste twijfelaars over de streep te trekken; in het landsbelang. Volgens docent staatsrecht Frank de Vries wordt er nauwelijks een debat over de grondwet gevoerd: `Als je een grondwet maakt, dan moet je een helder beeld hebben waarvoor die grondwet is. Dat is hier niet zo, deze grondwet vertelt ons niet wat Europa wordt.'

De Vries ziet twee mogelijkheden om Europa op te bouwen. Ten eerste vanuit de gedachte dat de EU eenvoudiger, democratischer en slagvaardiger moet worden. Allemaal argumenten die de regering nu in de strijd gooit. Maar voor het `schaven aan het bouwwerk' dat Europa heet, heb je alleen de juiste verdragen nodig. Er is geen enkele noodzaak voor een grondwet.

Als je die grondwet wà©l wilt - en met zoveel bombarie en ambitie - dan moet er dus meer aan de hand zijn. Een grondwet heet niet voor niets grondwet; het is een document met grote gevolgen voor alle burgers die zich eraan moeten houden. Een document dat vastlegt hoe een land, of in dit geval een federatie, eruit gaat zien. `En juist die inhoud ontbreekt in deze grondwet!'

Volgens De Vries probeert de nationale overheid de grondwet erdoor te krijgen, zonder al te veel inhoudelijk debat. Daarna kan Europa verder met het invullen van de `details'. `Als we het vervolgens niet met die invulling eens zijn, krijgen we te horen: maar jullie hebben toch ingestemd op 1 juni?'

Aanwijzingen dat het zo zal verlopen, zijn al te vinden in de grondwet zelf. Er zijn symbolen in opgenomen, als de vlag, een volkslied en de `dag van Europa' op 9 mei. En de positie van het Europees Parlement is geregeld. Wie de grondwet beter leest, ziet dat nationale overheden straks minder te vertellen krijgen, in plaats van meer. Het tegenovergestelde van wat de voorstanders, inclusief de regering, nu vertellen.

`Het Hof van Justitie in Luxemburg krijgt een tamelijk prominente positie. Die zou straks wel eens de beslissende duw kunnen geven: weg van een Europa van 25 lidstaten, naar à©à©n eenheid.' Het zit stiekem opgesloten in de grondwet, zegt De Vries, in de procedure rond het subsidiariteitsbeginsel. Dat beginsel zegt dat de Europese Commissie opnieuw moet besluiten als een aantal parlementen van lidstaten het niet met een beslissing eens is. Maar als het verschil van inzicht ook daarna blijft bestaan, moet het Hof beslissen. `Je laat beslissingen over aan de achterkamertjes, aan de juristerij en vijftien dames en heren met een toga aan. Dat is niet de bedoeling, geef de nationale lidstaten een stem!'

De Vries is geen tegenstander van Europa, maar vraagt om een debat à³ver Europa, voordat we er met zijn allen aan beginnen. `Ik ben zoveel Europeaan, dat ik vind dat het debat grondig gevoerd moet worden. Wat is Europa? Waar gaan we heen? Hup, met de billen bloot, in de openbaarheid. Europa moet een publiek politiek proces zijn. Niet een hamerstukje, zoals nu het geval is. Laten we een principediscussie voeren en geef iedereen de gelegenheid om er goed over na te denken!'

bron:Rijksuniversiteit Groningen

Bekijk ook deze populaire persberichten

Trending

Popular